Verlof & feestdagen

Elke werknemer heeft jaarlijks recht op betaalde vakantiedagen. Daarvoor moet je arbeid hebben verricht die is aangegeven bij de Rijksdienst Sociale Zekerheid in het kalenderjaar dat voorafgaat aan het jaar van de vakantie (het vakantiedienstjaar). 

Het aantal betaalde verlofdagen hangt af van het aantal effectief gewerkte en gelijkgestelde dagen. Lees in de tabel  af met hoeveel vrije dagen dat overeenstemt. 

Open de tabel

Het vakantiegeld bedraagt 15,38 % van het brutojaarloon van het vakantiedienstjaar aan 108 %.  Dit percentage komt overeen met twee maal vier weken loon, d.w.z. enkel en dubbel vakantiegeld. Het vakantiegeld wordt berekend op basis van je prestaties en lonen van het jaar dat voorafgaat aan het vakantiejaar. Daarbij wordt rekening gehouden met alle werkgevers waar je als arbeider gewerkt hebt.

Sommige inactiviteitsdagen worden gelijkgesteld met dagen van werkelijke arbeid. Dat geldt voor de dagen van arbeidsongeschiktheid, moederschaps-, vaderschaps-, adoptie- en pleegouderverlof en tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen voor arbeiders, de dagen wettelijke en conventionele vakantie en de dagen inhaalrust in het kader van arbeidsduurvermindering.

Initieel werd de tijdelijke werkloosheid wegens overmacht – corona en de tijdelijke werkloosheid wegens economische reden voor bedienden niet gelijkgesteld. Een KB van 4 juni 2020 bracht daar ondertussen verandering in.

Voor de arbeiders in de sector metaalbouw (PC 111) wordt het vakantiegeld betaald door vakantiekas Congémetal tussen 15 mei en 15 juni. Onze arbeiders in de andere metaalsectoren ontvangen het vakantiegeld via de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie (RJV) tussen 2 mei en 30 juni van het vakantiejaar. 

Meer weten?

Via de website van de RJV kun je achterhalen op hoeveel vakantiegeld je recht hebt en wanneer het zal worden betaald.

Werknemers hebben recht op vier weken betaalde vakantie per jaar. Maar om dat recht te hebben, moet je het jaar daarvoor wel twaalf maanden hebben gewerkt. Voor jonge werknemers – die pas van de schoolbanken komen – is dat nadelig. Zij hebben immers nog geen volledig jaar gewerkt en dus minder vakantierechten opgebouwd.

Voorbeeld: je bent afgestudeerd en begint te werken op 1 juli 2023. Op het einde van het jaar heb je zes maanden gewerkt. In 2024 heb je slechts recht op 2 (ipv 4) weken betaalde vakantie.

Gelukkig bestaat er jeugdvakantie, waardoor jonge werknemers toch kunnen genieten van 4 weken betaald verlof. Hieronder leggen we voor jou uit hoe dit precies in zijn werk gaat.

Wat is jeugdvakantie?

Een jongere die afstudeert (of zijn studies stopzet), jonger is dan 25 jaar en minstens één maand als loontrekkende gewerkt heeft tijdens het jaar waarin hij zijn studies heeft beëindigd, kan het daaropvolgende jaar jeugdvakantie nemen ter aanvulling van zijn onvolledig recht op vakantie.

Voor elke dag jeugdvakantie krijgt de jongere een uitkering ten belope van 65 % van zijn begrensd loon.

Heb ik recht op jeugdvakantie?

Jeugdvakantie is een recht voor de werknemer en geen verplichting (de werkgever kan het ook niet weigeren). Om recht te hebben moet je aan deze voorwaarden voldoen:

• Op 31 december van het vakantiedienstjaar moet je jonger zijn dan 25 jaar (vakantiedienstjaar = het jaar dat voorafgaat aan het jaar waarin je vakantie neemt).
• In de loop van het vakantiedienstjaar moet je je studies beëindigd hebben (ook opleidingen erkend door de VDAB in het kader van de deeltijdse leerplicht vallen hieronder).
• Na het einde van je studies moet je in de loop van het vakantiedienstjaar minstens één maand gewerkt hebben.

Hoeveel dagen jeugdvakantie mag ik opnemen?

Je hebt recht op maximaal vier weken jeugdvakantie, te verminderen met het aantal gewone vakantiedagen waarop je recht hebt.
Voorbeeld: je hebt 6 maanden gewerkt in 2021. In 2022 heb je dus recht op 2 weken gewone wettelijke vakantie. Je hebt dus nog recht op 2 weken bijkomende jeugdvakantie.
Belangrijk: je moet altijd eerst je gewone vakantiedagen opnemen en de jeugdvakantie kan je alleen opnemen wanneer je aan het werk bent als loontrekkende.

Hoeveel bedraagt je uitkering?

Je uitkering bedraagt 65 % van je begrensd brutoloon. Op deze uitkering wordt bedrijfsvoorheffing afgetrokken.

Belangrijk: in bepaalde metaalsectoren krijg je – bovenop jouw uitkering – ook nog een bijkomende aanvullende vergoeding.

Hoe vraag ik een uitkering aan?

Neem eerst al je wettelijke vakantiedagen op. In de eerste maand waarin je jeugdvakantie opneemt, moet je formulier C103-jeugdvakantie invullen en bezorgen aan jouw ABVV-kantoor.

Je werkgever moet ook een elektronische aangifte doen (aangifte scenario 9). De print die je van je werkgever krijgt, kan je gerust bewaren, maar hoef je niet in te dienen bij het ABVV.

Jouw aanvraag wordt door het ABVV overgemaakt aan de RVA, die zal overgaan tot het betalen van de uitkeringen.

Meer info nodig? 

Check de website van de RVA, spring eens binnen op een van onze kantoren of spreek jouw vakbondsafgevaardigde op het bedrijf aan. 

Alle werknemers die een opzegtermijn presteren, hebben recht op sollicitatieverlof. Van het begin van de opzegging hebben ze het recht om afwezig te blijven om een nieuwe betrekking te zoeken. Dit recht geldt ook wanneer ze zelf ontslag nemen. 

Aangezien de wet geen uitzondering voorziet, kunnen ook werknemers die de wettelijke pensioenleeftijd hebben bereikt of worden ontslagen met het oog op SWT van sollicitatieverlof gebruik maken. Ook als de werknemer al een nieuwe baan heeft gevonden, blijft het recht op sollicitatieverlof bestaan om hem de kans te geven een baan te vinden die nog beter aan zijn verwachtingen en hoedanigheden beantwoordt.

Deze afwezigheid moet uiteraard worden gebruikt om een betrekking te zoeken en niet voor andere doeleinden. Het is aan de werkgever om te bewijzen dat de werknemer afwezig was met een ander doel.

Op hoeveel sollicitatieverlof heb je recht?

Dat hangt ervan af hoe lang je opzegtermijn is.

• Tijdens de laatste 26 weken van de opzeggingstermijn mag een werknemer een- of tweemaal per week afwezig zijn, voor zover de afwezigheid in totaal niet langer duurt dan een arbeidsdag per week.
• Is je opzegtermijn langer dan 26 weken, dan mag je gedurende de voorafgaande periode slechts een halve dag per week afwezig zijn.

Evenwel mag de werknemer die een outplacementbegeleiding volgt tijdens de gehele opzegtermijn een- of tweemaal per week sollicitatieverlof opnemen, voor zover de werknemer in totaal niet meer dan een arbeidsdag per week afwezig is. Aan deeltijdse werknemers wordt sollicitatieverlof toegekend in verhouding tot hun arbeidsprestaties.

De afwezigheidsdagen worden in overleg tussen werkgever en werknemer gekozen. Bereiken ze geen akkoord, dan mag de werknemer zelf kiezen op welke dagen hij het sollicitatieverlof opneemt. 

Het recht wordt in principe per week uitgeoefend en mag niet overgedragen worden, tenzij de werkgever akkoord gaat. De afwezigheidsperiode wordt verrekend in de normale arbeidsuren en wordt vergoed alsof de werknemer gewerkt zou hebben.

Een werkgever die een collectieve vakantie of ‘collectieve sluiting’ wil opleggen aan zijn werknemers, moet de data van de collectieve vakantie in het arbeidsreglement opnemen.

De invoering van de collectieve sluiting of de vastlegging van de periode waarbinnen uw werknemers verplicht hun vakantiedagen moeten opnemen, dient te gebeuren via een wijziging van het arbeidsreglement.  De werkgever moet daarbij de voorziene procedure volgen, die respectievelijk overleg vereist binnen de ondernemingsraad, met de vakbondsafvaardiging of met alle werknemers.

Wanneer de werkgever nadien de periode van de collectieve vakantie zou willen wijzigen, dient dit opnieuw te gebeuren via een wijziging van het arbeidsreglement en met naleving van de overlegprocedure.

Steeds dient de werkgever ook nog een bericht aan te plakken dat de data van de collectieve sluiting vermeldt. Hij moet bovendien aan elke werknemer en aan het Toezicht op de sociale wetten een kopie van dit bericht bezorgen.

Werknemers hebben recht op vakantie. Het niet toelaten van een werknemer om zijn vakantie op te nemen maakt een inbreuk uit die bestraft wordt door het Sociaal Strafwetboek. Een werkgever mag een werknemer niet beletten om de vakantie te nemen waarop hij recht heeft, noch mag hij hem ertoe dwingen.

Voor gezinnen met kinderen wordt de vakantie bij voorkeur toegekend tijdens de schoolvakantie. Voor werknemers van 18 jaar en ouder moet in principe tussen 1 mei en 31 oktober een aaneengesloten periode van 2 weken vakantie worden gewaarborgd en van 3 weken voor werknemers onder de 18 jaar, tenzij de werknemer zelf vraagt om de vakantie op te splitsen. In elk geval moet een ononderbroken vakantieperiode van een week worden gewaarborgd.

Als de werknemer niet al zijn dagen heeft uitgeput waarop hij recht heeft volgens zijn prestaties van het vorige jaar, dan moet hij zijn vakantiedagen opnemen voor het einde van het jaar. Als deze dagen niet worden opgenomen, dan gaan ze in de regel verloren. De dagen kunnen dus niet worden verschoven naar het volgende jaar, tenzij er binnen de onderneming afspraken zouden bestaan over de overdracht ervan. Dergelijke afspraken zijn eigenlijk in strijd met de wetgeving, maar worden in de praktijk gedoogd.