Minister van Pensioenen Bacquelaine heeft nu ook zijn plannen inzake de impact van belastend werk op de pensioenen in de privésector voorgelegd aan het Beheerscomité van de Pensioendienst.

De filosofie is eenvoudig, de uitwerking is dat absoluut niet.

Wanneer je tijdens je loopbaan zwaar werk hebt geleverd, dan moet dit een vervroegd pensioen vergemakkelijken, dat is de filosofie. Over de poging tot uitwerking, hebben we het hierna.

Het uitgangspunt

Er was al een overeenkomst onder de sociale partners omtrent 4 criteria die als belastend worden beschouwd, met name de fysieke inspanning, de belastende werkorganisatie (bijv. nachtwerk), verhoogde veiligheidsrisico’s en mentale en emotionele belasting (bijv. stress).

Hier is er al een eerste kink in de kabel. Want de voogdijminister weigert de mentale en emotionele belasting als een op zich staand criterium te erkennen. Hij vindt dat het enkel een ‘verzwarende factor’ kan zijn in combinatie met de 3 andere criteria.

Is het nu een zwaar beroep of een zware functie of worden het criteria?

De minister van Pensioenen verwacht van de sociale partners een lijst van zware functies of zware beroepen. Zowel de vakbonden als de werkgevers zien deze werkwijze niet zitten. Dit is wel een lichtpunt in de donkere pensioentunnel.

Wij waren al afgestapt van de stelling dat ieder metaalberoep een zwaar beroep is. In jouw aanvoelen is dat misschien wel zo, maar dat is dan met alle respect een subjectief criterium. De sociale partners zijn ervan overtuigd dat de 4 criteria objectief verdiept moeten worden. Dit zijn de standaarden om van een zwaar beroep te spreken. Rest alleen nog de minister hiervan te overtuigen! In dit verhaal spreken we verder over een ‘zwaar beroep’, omdat dat gemakkelijker in de mond ligt, maar weet dat wij daarmee de objectieve criteria bedoelen, laat dat duidelijk zijn.

Een zwaar beroep, hoelang?

De meting voor een zwaar beroep start effectief in 2020. Wie vanaf dan tijdens zijn loopbaan gedurende minstens 5 jaar in voltijdse equivalenten een zwaar beroep heeft uitgeoefend, komt in aanmerking.

Voor N-VA moet dat minstens 10 jaar zijn en daarmee doen ze hun imago van asociale partij, nogmaals alle eer aan. In principe telt elke gepresteerde dag in een zwaar beroep. En hier wringt het schoentje voor de gelijkgestelde periodes. Minister Bacquelaine vindt dat vooral de herstelperiode van een arbeidsongeval een gelijkstelling verdient, maar over al andere sociale risico’s, spuit hij mist.

De periodes met een zwaar beroep vóór 2020 tellen maar mee voor maximum 5 jaar. In de praktijk betekent dit een verlenging van je loopbaan met slechts 9 maanden. Ook dit lijkt ons een heet hangijzer!

Hoe zal het werken

Voor alle duidelijkheid het vervroegd pensioen is afhankelijk enerzijds van een leeftijds- en anderzijds van een loopbaanvoorwaarde. Vanaf 2019 kan je vervroegd met pensioen:

– Op 63 jaar mits 42 loopbaanjaren;
– Op 61 jaar mits 43 loopbaanjaren;
– Op 60 jaar mits 44 loopbaanjaren;

Vóór 60 jaar is er geen mogelijkheid om met pensioen te gaan.

Wie gedurende zijn loopbaan slechts 1, of 2 of 3 belastende criteria combineert, verlengt zijn loopbaan respectievelijk met een factor 0,05, hetzij 0,10 of hetzij 0,15.

Een voorbeeld

Op de leeftijd van 63 jaar heeft betrokkene een loopbaan van 39 jaar. Normaal kan hij maar op 65 jaar met pensioen.

Tijdens die loopbaan van 39 jaar, heeft hij effectief 9.230 voltijdse dagequivalenten (VTDE) gepresteerd in een zwaar beroep waarop een coëfficiënt van 0,10 wordt toegepast. Dit maakt het mogelijk om 3 bijkomende loopbaanjaren toe te voegen (hetzij 9.230 x 0,10 = 923 VTDE of 35,5 maanden (923/26), afgerond op 36 maanden). Zo komt hij toch aan 42 jaar (39 + 3) en kan hij met pensioen.

Krom gewerkt, maar verder werken is de boodschap!

Allemaal goed en wel dat een zwaar beroep je loopbaan verlengt en je aldus vroeger kan vertrekken. Een zwaar beroep verlengt je loopbaan, maar verhoogt niet je pensioen. Integendeel, je verliest erbij.

Je wint wel als je blijft doorwerken en dus hoewel je er recht op hebt, geen gebruik maakt van de vervroeging, want dan krijg je een pensioenbonus. De hoogte van die bonus wordt berekend op basis van het aantal resterende jaren tot aan je wettelijk pensioen omgezet in een rente en gekoppeld aan de levensverwachting. Iemand die met zijn heel lange loopbaan (zwaar beroep of niet) al in aanmerking komt voor een vervroegd pensioen, die krijgt geen pensioenbonus.

Ons voorbeeld

Onze 63-jarige van zonet had kunnen genieten van een bruto rustpensioen van 1.350 euro/maand, maar zoals de academische en de politieke wereld van hem verlangt, sleept hij zich voort naar zijn werk tot hij 65 jaar wordt en met wettelijk pensioen kan.

Hij zal dan ook genieten van een pensioenbonus ‘zware functie’ van 136,85 euro bruto per maand (wij besparen je de berekening) die zal worden toegevoegd aan het pensioen van 1.460 euro bruto waarop hij aanspraak kan maken op de leeftijd van 65 jaar.

Dit soort pensioenbonus gaat voorbij aan de essentie van het vroeger stoppen. Een werknemer de afweging laten maken tussen zijn gekraakte rug en een hoger pensioen, is een perverse praktijk.

Hoop!

We hopen dat de werkgevers mee willen werken aan een criteria-benadering van het zwaar beroep, zodat minister Bacquelaine afstapt van zijn lijst(je) met zware beroepen. Wij hopen ook dat in overleg één en ander kan rechtgetrokken worden. Zo niet lijkt ons een stevig signaal in het najaar aangewezen.