Nieuwsbrief - ABVV-Metaal

Klimaatbeleid EU: wat zijn de gevolgen voor de metaal- en transportsectoren?

De Europese Unie wil klimaatneutraal zijn in 2050. Om dat te bereiken moet de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met 55% naar omlaag (t.o.v. 1990). Eind juni maakten de Europese lidstaten nieuwe concrete afspraken om dat mogelijk te maken. Sommige van deze maatregelen hebben grote gevolgen voor onze metaalindustrie (staal, non-ferro en automobiel) en transportsectoren (scheepvaart en wegtransport).

Hieronder sommen we de belangrijkste punten op. Let op: onderstaande maatregelen zijn nog niet definitief en kunnen nog aangepast worden.

Impact metaalindustrie

Nieuwe personenwagens moeten tegen 2030 55% minder CO2 uitstoten (nieuwe bestelwagens 50% minder). Tegen 2035 moeten nieuwe personen- en bestelwagens 100% minder CO2 uitstoten. Concreet: vanaf 2035 mogen in Europa geen benzine-en dieselwagens meer verkocht worden (deze regels gelden niet voor voertuigen die dan al op de markt zijn).
De regels voor de energie-intensieve industrie (het ETS-systeem) worden strenger. Dat heeft gevolgen voor onze staal- en non-ferro bedrijven. Concreet: de zware industrie zal tegen 2030 61% minder moeten uitstoten (t.o.v. 2005). De gratis uitstootrechten waarover deze bedrijven beschikken, verdwijnen in 2032. In 2027 wordt een koolstofgrenstaks ingevoerd om o.a. de staalindustrie te beschermen tegen vervuilende import van buiten de EU.

Impact transportsectoren

De scheepvaart wordt opgenomen in het ETS-systeem. Concreet: de scheepvaart wordt verplicht om haar uitstoot de komende jaren geleidelijk te verminderen. Wanneer ze meer uitstoot dan toegelaten, zal ze uitstootrechten moeten kopen.
Er komt een nieuw ETS-systeem voor de sector van het wegvervoer (zowel commercieel als privé),vanaf 2028. Concreet: Ook daar zal CO2-uitstoot dus duurder worden, met de bedoeling om onder meer transportfirma’s versneld te laten omschakelen naar een wagenpark zonder uitstoot (elektrisch, waterstof).

Sociaal klimaatfonds

Vanaf 2027 wordt ook een sociaal klimaatfonds opgericht, ter waarde van 59 miljard euro. De bedoeling daarvan is om kwetsbare huishoudens, kleine bedrijven en transportgebruikers te steunen in de switch naar klimaatneutraliteit.
Elke EU-lidstaat zal een ‘sociaal klimaatplan’ moeten indienen bij de Europese Commissie, waarin wordt aangegeven op welke manier er werk zal gemaakt worden van een transitie die sociaal rechtvaardig is. De beschikbare middelen kunnen ingezet worden voor de renovatie van gebouwen, duurzame verwarming en verkoeling, energiebesparing, elektrische mobiliteit, …

Onze visie

Zowel ABVV-Metaal als BTB zijn voorstander van doortastende maatregelen om de klimaatopwarming tegen te gaan. Wij zijn er ook van overtuigd dat de EU – door voorop te lopen – daar de vruchten van zal plukken: meer innovatie, een sterke en toekomstbestendige industrie, lokale verankering en tewerkstelling, duurzame transportsectoren, een betere gezondheid, enzovoort.
Terzelfdertijd beseffen wij heel goed dat de impact van het Europees klimaatbeleid groot is en ook steeds concreter wordt voor burgers, werknemers en bedrijven. Het welslagen van de klimaattransitie zal alleen slagen wanneer ze sociaal rechtvaardig is en wanneer de samenleving er beter wordt, ook de meest kwetsbaren.
Wij zien het als onze taak om bij te dragen aan die rechtvaardige transitie. De prioriteiten voor ons zijn: 1) meer koopkracht en betaalbaarheid van de switch naar meer duurzaamheid, 2) een sterke overheid die o.m. zorgt voor een rechtvaardige fiscaliteit, een uitgebreide sociale zekerheid en een ambitieuze visie op een sociaal eerlijke klimmaattransitie, 3) structureel sociaal overleg over de impact van het klimaatbeleid in sectoren en bedrijven (impact op het werk en op de tewerkstelling, opleiding, werkbaar werk, verloning, …).
Het spreekt dan ook voor zich dat we hele klimaatdossier (en in het bijzonder het Belgische sociale klimaatplan) van heel dichtbij gaan opvolgen en erop gaan toezien dat onze leden er beter van worden en de ondersteuning krijgen waar ze recht op hebben.

Europees ETS-systeem voor het commerciële wegvervoer: standpunt BTB

In de metaalindustrie zijn we al sinds 2005 vertrouwd met het Europese emissiehandelssysteem (EU ETS). Dat systeem legt uitstootbeperkingen op aan de zware industrie, zoals de staal en non-ferro.
Voor de transportsector is het EU ETS echter een nieuw gegeven en wordt het ingevoerd vanaf 2028, onder meer in de sector van het commerciële wegvervoer. We vroegen een eerste reactie aan Jens Cassiers (Federaal propagandist BTB – Wegvervoer en Logistiek):

"Het ETS-systeem voor het commerciële wegtransport is nog niet formeel goedgekeurd, maar zou worden ingevoerd vanaf 2028. In eerste instantie was er sprake van 2024, maar daar waren de lidstaten niet mee akkoord. We wachten dus nog op de definitieve teksten alvorens ons oordeel te vellen.
Toch kunnen we alvast het volgende zeggen: het ETS-systeem voert een gelijke CO2-kostprijs in voor alle transportfirma’s in de EU, ongeacht hun locatie. In theorie zou het aandeel van de loonkost in de totale transportkost daardoor moeten dalen, waardoor het loonverschil t.o.v. landen met zeer lage lonen (in beperkte mate) kleiner wordt. Dat kan dus een voordeel opleveren voor onze Belgische transportfirma’s. Dat voordeel kan nog groter worden wanneer onze bedrijven vooroplopen in het elektrificeren van het wagenpark. Dat vergt natuurlijk wel heel wat investeringen – onder meer in laadinfrastructuur – en een overheidsbeleid dat deze innovatie krachtig ondersteunt."