“Duaal leren combineert het beste van twee werelden”

Vakbonden en werkgevers uit de metaalsectoren hechten veel belang aan duaal leren. Ze zijn overtuigd van de vele voordelen die deze onderwijsvorm kan bieden, zowel voor bedrijven en werknemers als voor leerlingen en scholen. Via onze opleidingsfondsen doen we er dan ook alles aan om van duaal leren een succes te maken.

Om één en ander te illustreren, trekken we naar Educam: het paritair beheerde opleidings- en kennisinstituut van de auto- en aanverwante sectoren. We ontmoeten er Jonathan De Saedeleer (coördinator partnerships binnen Educam), André Sommereyns (adviseur opleiding voor werkgeversfederatie TRAXIO) en Wim Careel (studiedienst ABVV-Metaal). Alle drie zijn ze van dichtbij betrokken bij de uitrol van het duale leren in de sectoren garages, koetswerk en metaalhandel. Hieronder leest u hoe ze dat precies doen!

Goeiemorgen heren! Jonathan, we beginnen bij jou: kun je kort uitleggen wat Educam concreet doet rond duaal leren?

Jonathan: Duaal leren is een vrij nieuw gegeven, dus in de eerste plaats willen wij onze bedrijven zo goed mogelijk informeren en ondersteunen. Dat doen we onder meer door bedrijfsbezoeken en met onze verplichte sectorale mentoropleiding. We zijn ook aanwezig op diverse infomomenten voor jongeren, ouders en bedrijven op scholen. En uiteraard spelen we een belangrijke rol in het sectoraal partnerschap, waarin alle betrokken partners – onderwijs, vorming, vakbonden en werkgevers – samenwerken om de instroom van jongeren te verhogen, het aanbod en de kwaliteit van werkplekken te versterken, enzovoort.

André en Wim, jullie zetelen namens Traxio enerzijds en ABVV-Metaal anderzijds in de diverse overlegorganen van Educam. Wat doen jullie precies op gebied van duaal leren?

Wim: Wij volgen het van zeer nabij op. Via stuurgroepen denken we mee over de inhoudelijke en praktische uitwerking van duale studierichtingen, zoals bijvoorbeeld onderhoudsmechanica auto duaal. En in het sectorale partnerschap houden we alles goed in de gaten: welke bedrijven doen mee? Hoeveel leerlingen en scholen zijn betrokken? Ook de bedrijven die erkend worden in het kader van duaal leren, worden tegen het licht gehouden: kunnen alle competenties aangeleerd worden? Zijn er bepaalde problemen?

André: Als werkgeversorganisatie hebben we de voorbije jaren veel tijd en energie gestopt in de voorbereiding van de invoering van het duaal leren. We hebben daarbij gebruik gemaakt van onze rijke ervaring met de vroegere leerovereenkomsten en de positieve lessen die we daaruit getrokken hebben. Samen met EDUCAM werken we aan de standaardtrajecten (dat zijn de leerprogramma’s) voor elke studierichting. Daarnaast promoten we deze onderwijsvorm actief bij onze leden via onze communicatiekanalen.

Waarin zit volgens jullie de meerwaarde van duaal leren?

André: Duaal leren combineert het beste van twee werelden: de theorie wordt aangereikt in de school en het lescentrum, de toegepaste theorie en de praktijk gebeurt op de werkvloer in het bedrijf. Zo worden alle aspecten van een beroep ingeoefend met een degelijke ondersteuning en kan de leerling zich goed voorbereiden – met kennis van zaken – op een verdere loopbaan in de sector.

Wim: Klopt, vandaag stellen wij vast dat veel bedrijven moeite hebben om technisch geschoold personeel te vinden. Voor hen is duaal leren een goede manier om toekomstige werknemers aan zich te binden. Leerlingen leren dan weer werken met de nieuwste technologieën en versterken zo hun positie op de arbeidsmarkt. Ook voor hen is dit een goede zaak.

Zie jij dat ook zo, Jonathan?

Jonathan: Ja, er is een duidelijke meerwaarde voor zowel jongeren, bedrijven als scholen. Jongeren worden op de werkplek opgeleid door gemotiveerde mentoren, die over de juiste competenties beschikken. Ze leren de visie van het bedrijf kennen, de collega’s, de waarden van het merk waarvoor ze werken, enzovoort. Scholen en lesgevers komen dan weer vaker op de werkvloer waardoor ze de connectie met de realiteit op de arbeidsmarkt hernieuwen. De nauwere band tussen school en werkplek opent poorten voor zowel jongeren, naar opleidingskansen, en lesgevers, naar intensere samenwerking en deling van technische informatie of zelfs didactisch materiaal.

Niettemin zijn er ongetwijfeld ook nog enkele knelpunten en problemen die moeten aangepakt worden?

André: Wel, het stelsel is nog onvoldoende gekend en wekt hier en daar nog wat wantrouwen op. Het onderwijs zelf kan hier ook wat aan doen door het duaal leren naar voor te schuiven als een volwaardige opleidingsvorm. Daarnaast worden vandaag nog niet alle studierichtingen aangeboden terwijl er toch verscheidene knelpuntberoepen zijn in onze sectoren en de bedrijven smeken om jongeren te kunnen opleiden en aanwerven.

Wim: Duaal leren heeft ook niet altijd een positief imago. Volledig ten onrechte trouwens, als je ziet hoe gegeerd technische profielen zijn op de arbeidsmarkt. Nog al te vaak wordt het weggezet als onderwijs voor leerlingen die niet in het traditionele circuit meekunnen of willen. Maar dat is eigenlijk een probleem van het technisch en beroepsonderwijs in het algemeen. In landen als Duitsland en Zwitserland wordt met een gans andere bril naar dit soort onderwijs gekeken. Duaal leren is daar helemaal ingeburgerd.

Slotvraagje: wanneer is duaal leren – als onderwijsvorm – voor jullie geslaagd?

Jonathan: Het is geslaagd wanneer iedereen er zodanig mee vertrouwd is dat een artikel over het hoe, wat en waarom van duaal leren compleet overbodig zou zijn. Voor veel sectoren is dit een uitgelezen kans om jongeren te matchen aan bedrijven, niet in het minst voor onze sector. Duaal leren is dus geslaagd wanneer het een volwaardig en integraal onderdeel uitmaakt van het onderwijs.

André: Als onderwijsvorm kan er uiteraard nog aan gesleuteld worden. Ik denk bijvoorbeeld aan een integrale en simultane afstemming tussen leerprogramma en praktijk, gecombineerd met bijkomende opleidingen van EDUCAM. Echt geslaagd is het als zowel leerlingen, hun ouders en werkgevers massaal inzetten op duaal leren en er ook oprecht in geloven. Werkgevers- en werknemersorganisaties hebben daar samen nog een belangrijke taak!

Dat is genoteerd André! Heren, heel erg bedankt voor dit gesprek.