In gesprek met ... Peter Hulsmans.

Het is een hele mond vol, maar het woord spreekt eigenlijk voor zichzelf. Functieclassificatie is de classificatie of rangschikking van functies in een bedrijf. Graag wat concreter? Functieclassificatie is een verzamelbegrip voor uiteenlopende methodes die met één en dezelfde doelstelling. Dat is alle functies in een bedrijf indelen aan de hand van een nader te bepalen methode. Functieclassificatie is geen doel op zich, maar een werkinstrument.

Wat haal je er als werknemer dan uit dat er een functieclassificatie bestaat bij jou op het werk?

Voordeel # 1 – Objectieve basis voor loonclassificatie

Misschien het meest belangrijke en tastbare voor jou als werknemer, is dat functieclassificatie de basis is waarop later het hele loonverhaal wordt gebouwd. In de functieclassificatie staan alle functies geordend van laag naar hoog. Dat geeft een neutrale hiërarchie. De loonstructuur wordt zo een heel wat objectiever en eerlijker gegeven.
Let wel: functieclassificatie is geen loonclassificatie. Er wordt niet bepaald hoe hoog je loon is. Dit is onderhandelingsmaterie die in een latere fase aan bod komt in gesprekken tussen de vakbonden en directie.

Voordeel # 2 - Sociale gelijkheid

Functieclassificatie rechtvaardigt objectief de verschillen tussen de lonen en legt de loonstructuren vast. Dat zorgt voor een gelijke beloning voor gelijkaardig werk. Bij de opmaak van een functieclassificatie bekijken en beoordelen we dan ook de functie, maar niet de persoon die de functie uitvoert. Alle willekeur door de werkgever wordt zo ook uitgesloten.

Voorbeeld
Persoon X en persoon Y staan aan de lijn als inpakker. Dat persoon X een diploma hoger middelbaar onderwijs heeft en persoon Y slechts het lager secundair onderwijs heeft doorlopen, speelt geen enkele rol bij de classificatie van de functie van inpakker. Het systeem houdt alleen rekening met de opleidingsgraad die nodig is om de functie uit te oefenen.

Voordeel # 3 - Nuttig bij selectie en aanwerving, opleiding, veiligheid van de werknemers

Bij functieclassificatie wordt gebruikt gemaakt van functiebeschrijvingen. Hierin nemen we als adviseurs allerlei parameters op: doelstellingen, kennisniveau, taken, gebruikte materialen, enz... Bij de aanwerving en selectie van nieuwe werknemers zijn deze parameters perfect bruikbaar om de inhoud van de functie af te bakenen. Werkomstandigheden en materialen (producten) vernoemen en incalculeren komt de veiligheid van de werknemer ten goede.

En wat zijn de nadelen van het systeem? Want daarover moeten we ook eerlijk durven te zijn!

Nadeel # 1 – Invoering brengt onrust teweeg

Bij de invoering van een nieuwe of eerste functieclassificatie, zal de oude bestaande hiërarchie worden verbroken. De ervaring leert dat mensen een systeem waarin ze bij wijze van spreken zijn 'vastgeroest', soms niet graag loslaten.

Nadeel # 2 – Objectief systeem, maar subjectieve interpretatie

Het systeem of de gehanteerde methode mogen dan nog objectief zijn opgebouwd rond parameters, de interpretatie ervan is persoonsgebonden want gebeurt door menselijke – en ja dus subjectieve – specialisten.

Nadeel # 3 – Automatisatie leidt tot waardedalingen

Door de modernisering van machines en productieprocessen kan het voorkomen dat functies in waarde dalen.

Nadeel # 4 – Misbruik mogelijk!

Het gevaar dat de functieclassificatie wordt aangewend om loonproblemen op te lossen, loert steeds om de hoek.

Ga daarom niet over één nacht ijs bij de opstart van een functieclassificatie. Denk vooral: duidelijke en juiste communicatie is een must om tot een geslaagd project te komen.

Peter Hulsmans
Functieclassificatie-adviseur ABVV-Metaal 

Meer weten over de totstandkoming van een functieclassificatie? Lees het e-book!