Eenzaamheid is een gevoel van gemis aan sociale relaties. Dat gemis kan zitten in de hoeveelheid sociale contacten, maar ook het gemis van een specifiek soort relatie. Eenzaamheid is voor iedereen anders en daarom ook niet voor iedereen gemakkelijk om op te lossen. Ouderdom brengt vaak een verlies van waardevolle relaties met zich mee, een belangrijke oorzaak van eenzaamheid.

Wat is eenzaamheid?

Prof. Jenny de Jong-Gierveld, emeritus hoogleraar aan de Afdeling Sociologie en Sociale Gerontologie van de Vrije Universiteit Amsterdam, formuleert eenzaamheid als volgt: “Eenzaamheid is het subjectief ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van) bepaalde sociale relaties. Het kan zijn dat het aantal contacten dat men heeft met andere mensen geringer is dan men wenst. Het kan ook zijn dat de kwaliteit van de gerealiseerde relaties achterblijft bij de wensen.”

Wat kunnen we doen om eenzaamheid tegen te gaan?

Vooraleer men over corona sprak stelde de Vlaamse Ouderenraad vast dat eenzaamheid nog steeds beschouwd wordt als een persoonlijk probleem. De impact van maatschappelijke ontwikkelingen en beleidskeuzes op de manifestatie van eenzaamheid is echter niet te onderschatten. De aanpak van eenzaamheid is dan ook geen individuele verantwoordelijkheid, maar een maatschappelijk vraagstuk. Een gedeeld engagement van professionele hulpverleners, burgers én beleidsmakers is nodig.

De Vlaamse Ouderenraad heeft in 2019 aan de Overheid een uitgebreid advies geformuleerd.

In november 2020 werd het platform fred en frieda, waarbij men als virtuele of live buddy mensen kon bezoeken, bellen, een kaartje of videoboodschap sturen, enthousiast voorgesteld. Op de eerste dag meldden zich bijna 1.500 mensen aan, maar daarna viel het wat stil. Vandaag zijn er 3.040 registraties, waarvan er 2.507 zijn die willen optreden als een virtuele buddy en 1.955 die als een live buddy willen meewerken. Volgens Vlaams parlementslid Katrien Schryvers is er nog potentieel. Het platform is volgens haar te veraf voor veel mogelijke gebruikers. (Knack 13/01/2021)