De coronacrisis hakt stevig in op de reissector. En dat heeft rechtstreekse gevolgen op onze sectoren. De markt voor touringcars is – net zoals het toerisme zelf – volledig ingestort. Met Van Hool in de Kempen, een Belgisch familiebedrijf waar ongeveer 3.200 mensen werken, en VDL Bus in Roeselare, een Nederlands bedrijf met zo’n 650 werknemers, kent ons land twee grote busbouwers. Terwijl die eerste zich vooral concentreert op de productie van touringcars voor de toeristische sector, trekt VDL de kaart van elektrische bussen voor het openbaar vervoer. Dat verschil in focus zorgt ervoor dat beide bedrijven op een totaal andere manier geconfronteerd worden met de economische gevolgen van corona: VDL Bus presteert vandaag prima, op Van Hool daarentegen is de situatie rampzalig. 

1.200 van de 3.200 werknemers zijn er al sinds maart 2020 ononderbroken tijdelijk werkloos. Zonder zicht op verbetering nu we middenin de tweede pandemische golf zitten. Hoofddelegee David Scheveneels licht toe: “De mensen hebben al maanden loonverlies. En ook voor volgend jaar is er al een negatieve impact. De bedrijfsvoorheffing op de uitkeringen werd verlaagd naar 15 %, maar dat zal achteraf wel zorgen voor een hogere afrekening in de personenbelasting. We hebben de bestelling van De Lijn nu echt nodig. Als wij die binnenhalen, zou ons dat al een stukje door deze zware periode heen helpen. Aan de overheid vragen we om de coronawerkloosheid te verlengen tot wanneer nodig, voorbij 31 maart."

En de problemen dreigen ook volgend jaar nog aan te houden. Zelfs als er een vaccin komt en als het toerisme weer aantrekt, dan zal het vermoedelijk nog één tot twee jaar duren vooraleer de vraag naar bussen en touringcars terug herneemt.

VDL Roeselare daarentegen heeft een goed gevuld orderboekje. Er is werk bij de vleet. Toch begrijpt hoofddelegee Tom Debaere de problemen waarmee zijn collega’s kampen: “VDL in Nederland zit in moeilijke papieren en moet een beroep doen op steunmaatregelen van de overheid om te overleven. In Roeselare maken we vol-elektrische bussen die vooral dienen voor openbare vervoersmaatschappijen. In dat segment zijn de gevolgen van corona veel beperkter. Veel busmaatschappijen zetten al een tijd sterk in op de vergroening van hun vloot. Ons orderboekje zat dus al vol vóór de crisis. En in sommige landen – zoals Duitsland – maakt de elektrificering van het busvervoer deel uit van de postcorona-relanceplannen. Ook daar profiteren wij van.”

VDL Valkenswaard richt zich inderdaad net zoals Van Hool op de bouw van touringcars en stevent eveneens af op een regelrechte catastrofe. Dat beaamt topman Willem van der Leegte. In een interview met NRC Handelsblad van mei 2020 antwoordt hij van der Leegte op de vraag hoeveel touringcars er die week zijn verkocht ontnuchterend: “Nul.” Normaal gesproken produceert VDL Valkenswaard minstens vijftien touringcars per week, luxebussen die zo’n 250.000 tot 300.000 euro per stuk kosten.

De topman maakt zich geen illusies en verklaarde het seizoen voorbij voordat het begon. De vooruitzichten zijn onzeker. “Wie gaat er nog op busvakantie? Reisorganisaties hebben de bussen al in april in de winterstalling geplaatst. Stel dat 40 procent van onze klanten omvalt, dan gaat de andere 60 procent echt geen nieuwe touringcars kopen. Die kopen de bus van de concurrent, die bij de curator staat. Eentje met weinig kilometers.”

Niet alleen de werknemers van touringcar-bouwers, maar ook de chauffeurs die ermee rijden bevinden zich in een gepekelde positie. Sven De Paepe is autocarchauffeur bij Begonia Reizen sinds 2018. Hij vertelt over de impact van de situatie op hem persoonlijk en op zijn collega’s: “Sinds de eerste lockdown half maart is de toerismesector volledig In elkaar gestuikt. Een ramp voor de autocarbedrijven, maar ook voor ons autocarchauffeurs die amper nog gewerkt hebben. Busbedrijven weerhouden zich ervan om nieuwe cars te bestellen en bestellingen worden momenteel niet afgehaald. Gelukkig kunnen we nu ondersteunende ritten voor De Lijn uitvoeren. Zo blijven we toch een beetje aan de slag.”

Het herstel van het toerisme is essentieel voor het herstel van de touringsector. Maar dat is natuurlijk onlosmakelijk verbonden met de coronapandemie die we eerst te boven zullen moeten komen. In de tussentijd volgen ABVV-Metaal en BTB de sociaaleconomische situatie van de werknemers in de touringcarbedrijven en de autocarchauffeurs nauwlettend op.