“Wij worden al jaren met loonmatiging geconfronteerd. Op den duur loopt het potje over.”

Op busfabrikant Van Hool heerst al twee weken ernstige sociale onrust. En voorlopig is het einde nog niet in zicht. Alles begon met een loonsverhoging voor een zeer beperkte groep technici. Die maatregel vloog als een boemerang terug in het gezicht van de directie. Want de andere werknemers voelden zich benadeeld en begonnen spontaan te protesteren. De vakbonden op Van Hool proberen al jaren om de koopkracht te verhogen voor alle werknemers, onder meer via een aanpassing van de loonclassificatie. Maar telkens botsen ze op een ‘njet’ van de directie. En nu – met de magere loonmarge die op tafel ligt, terwijl het bedrijf zelf sterk presteert – koken de potjes over. “De mensen zijn het kotsbeu”, aldus David Scheveneels, onze hoofddelegee ter plaatse. Hieronder leest u zijn verhaal.

Dag David, kan je eens kort schetsen wat er juist aan de hand is op Van Hool?

David: Begin februari hebben onze collega’s van de dienst Naverkoop spontaan het werk neergelegd. De voorbije maanden waren daar trouwens ook al enkele werkonderbrekingen geweest, want de arbeiders vroegen een loonsverhoging en extra investeringen in de werkplaats. Maar daar is nooit iets van terechtgekomen. Als gevolg van die werkonderbreking beloofde de personeelsdienst om tegen vrijdag 8 februari een oplossing voor te stellen. Die oplossing kwam er in de namiddag en voorzag in een loonsverhoging van één euro per uur voor de technici die werken in de afdeling Naverkoop.

Maar daarmee was het conflict dus niet opgelost?

David: Nee, eigenlijk was dat nog maar het begin van de problemen. Kijk, de technici in de afdeling Naverkoop hebben zeer gegeerde profielen op de arbeidsmarkt. Zij vinden overal werk en vaak ook aan hogere lonen, dus het is niet abnormaal dat zij een loonsverhoging wilden en ook kregen. Maar desondanks begonnen veel arbeiders uit andere afdelingen zich toch vragen te stellen. Zij kregen niets en voelden zich benadeeld. Op maandag 11 februari stonden om acht uur ’s morgens al honderden mensen aan de poort om hun ongenoegen te uiten. Dat was een spontane actie.

De loonsverhoging voor een zeer beperkte groep werknemers is dus als een boemerang terug in het gezicht van de directie gevlogen?

David: Ja, en dat is ook begrijpelijk. Wij vragen al jaren om de loonclassificatie op ons bedrijf aan te passen. Die is vandaag zeer beperkt. Veel mensen die hier beginnen zitten na twee jaar al in de hoogste categorie en hebben dan – op een anciënniteitsvergoeding na – geen zicht meer op loonsverhoging. Maar de directie zei dat ze niets kon doen. Ze vond dat ze al meer dan genoeg inspanningen had geleverd om de koopkracht van de werknemers te verhogen, onder meer via enkele cao 90’s.

Maar die mening delen jullie niet?

David: Nee, wij zijn daar niet mee akkoord. Het is normaal dat de andere werknemers ook iets willen. Iedereen wil zich gewaardeerd voelen in zijn job. Wij worden al jaren met een loonmatiging geconfronteerd en hebben ook een indexsprong moeten slikken. Daarbovenop swingen de energieprijzen de pan uit. En als de mensen dan horen dat er vandaag op nationaal niveau wordt onderhandeld over een loonnorm die nauwelijks één procent bedraagt, dan loopt het potje op den duur over. Eerlijk gezegd: de mensen zijn dat kotsbeu.

En zo is de staking op Van Hool losgebarsten?

David: In het begin was het een spontane staking. Op verschillende plaatsen legden mensen het werk neer. Toen de directie weigerde om met ons aan tafel te gaan zitten is het geëscaleerd. Op woensdag 13 februari was er de grote nationale staking. En op donderdag en vrijdag zijn wij op Van Hool dan blijven doorstaken.

In de week die daarop volgende hebben jullie een andere tactiek toegepast om de directie onder druk te zetten?

David: Omdat de directie geen toegevingen deed en omdat we voelden dat het een uitputtingsslag zou worden, hebben we beslist om een alternerend stakingsplan op te stellen. Dat komt erop neer dat er elke werkdag gestaakt wordt door acht van de veertig afdelingen op ons bedrijf. Dus elke dag van de week liggen een aantal afdelingen stil. Een arbeider hoeft dus maar één dag in de week te staken. Op die manier kunnen we het langer volhouden en is er ook veel minder loonverlies voor de mensen die opkomen voor hun rechten. Tegelijkertijd blijft de impact groot want gans het productieproces is ontregeld. Een journalist die ons kwam interviewen omschreef onze manier van werken treffend als een ‘salami-staking’.

Ondertussen zitten de onderhandelingen muurvast en is er een sociale bemiddelaar aangesteld. Wat zijn jullie concrete eisen naar de directie toe?

David: Onze eisen zijn duidelijk. Wij vragen een recurrente verhoging van de koopkracht. Daar moet voor ons zeker een stuk bruto-loonsverhoging in zitten. Maar de directie wou op niets toegeven. En de sfeer wordt alsmaar grimmiger. Tot onze spijt hebben wij moeten constateren dat de directie nu zelf een voorstel gelanceerd heeft naar de werknemers. Ze stelt voor om de loonmarge van 1,1 % om te zetten in hogere maaltijd- en ecocheques. Maar voor ons is dat onvoldoende. Wij willen een bruto-loonsverhoging. Daarnaast blijven we ook vragen naar een was- en fietsvergoeding en een verdubbeling van de functietoeslag.

Wordt het actieplan nog steeds goed opgevolgd?

David: Ja, het aantal stakers ligt iets lager dan bij het begin. Maar dat is logisch, want we zijn al meer dan twee weken bezig. De mensen hebben loonverlies. Alles bij elkaar wordt het actieplan nog steeds goed opgevolgd. Ik wil onze collega’s dan ook heel erg bedanken voor alle steun die wij krijgen, want het zijn moeilijke tijden op Van Hool.

Bedankt voor dit gesprek David. En veel succes met jullie acties voor meer koopkracht. Hopelijk komt er snel iets uit de bus.