In het betoverende Marrakech (Marokko) vindt momenteel de jaarlijkse klimaattop plaats. De landen van de wereld proberen er bindende afspraken te maken om de transitie naar een duurzame en koolstofarme economie mogelijk te maken. Het voornaamste agendapunt is de concrete uitwerking van het Klimaatakkoord van Parijs (2015). Dat akkoord, dat op 4 november 2016 in werking is getreden, wil de opwarming van de aarde beperken tot maximaal twee graden. Voor Europa betekent dat een vermindering van de CO2-uitstoot met 40 procent tegen 2030.
Het akkoord van Parijs is historisch. Maar liefst 171 landen hebben het ondertekend, een absoluut record. Er is dus een enorm draagvlak voor een globaal en effectief klimaatbeleid, en dat schept ongetwijfeld opportuniteiten. Maar de uitdagingen zijn enorm: nog nooit was de uitstoot zo hoog als vandaag. Als je weet dat er al sinds 1992 klimaatakkoorden worden gesloten, dan zijn de resultaten – zacht uitgedrukt – niet echt bemoedigend. Ze zijn met niet veel meer, de mensen die nog geloven dat de opwarming van de aarde onder de twee graden blijft.
De verkiezing van Donald Trump als president van de Verenigde Staten legt bovendien een bom onder het Parijse klimaatakkoord. Voor Trump is global warming een door de Chinezen gecreëerde uitvinding om de Amerikaanse economie te ondermijnen. De VS hebben het verdrag echter al geratificeerd en eruit stappen, zoals Trump tijdens zijn campagne meermaals verkondigde, blijkt niet zo eenvoudig. Maar dat de nieuwe republikeinse regering de ontwikkeling van een duurzaam klimaatbeleid eerder zal bemoeilijken dan stimuleren, lijkt nu al een uitgemaakte zaak.
In die context wordt vandaag dus onderhandeld over ons klimaat en over de toekomst van de mensheid. Het ziet er allemaal niet rooskleurig uit. Maar optimisme is onze morele plicht zeker? Los van de technische en economische kant van het verhaal (reductie van CO2-emissies, investeringen in hernieuwbare energie, financiële bijdragen, ...) wordt in Marrakech ook nagedacht over de sociale component. Het is van het allergrootste belang dat de transitie naar een duurzame wereld op een rechtvaardige manier gebeurt. De eerste en voornaamste slachtoffers van de klimaatverandering zullen immers steeds de meest kwetsbaren zijn. Vooral in Afrika en Zuidoost-Azië zijn vandaag al vele duizenden mensen op de vlucht voor droogte, stijging van het zeeniveau en klimaat-gerelateerde gewelddadige conflicten (klimaatvluchtelingen). Ook binnen de rijke OESO-landen moet sociale rechtvaardigheid een belangrijke bekommernis zijn, met bijzondere aandacht voor laaggeschoolden, jongeren en ouderen.
De rol van de internationale klimaatbeweging (ngo’s, vakbonden, milieuorganisaties, ...) is in dit proces van doorslaggevend belang. Het progressieve middenveld moet waken over/lobbyen voor een rechtvaardigde en duurzame transitie. Ook ABVV-Metaal neemt hierin zijn verantwoordelijkheid. Via het Platform Klimaatrechtvaardigheid, het Belgisch politieke forum van de klimaatbeweging (gecoördineerd door 11.11.11), proberen we onze stempel te drukken. Dat dit meer dan ooit nodig is, mag nu wel voor iedereen duidelijk zijn.