Europees commissaris voor Werk en Sociale Zaken Marianne Thyssen heeft dinsdag de EU-wetgeving voor detachering aangepast. De basisregel wordt ‘gelijk loon voor gelijk werk’. De sociale fraude bij detachering blijft evenwel buiten schot. “Too little, too late”, lijkt ons. Blijkbaar is het vrij verkeer van diensten als principe belangrijker dan het gelijkheidsbeginsel.
In de elektrotechnische sector zouden op korte termijn veel duurzame jobs gecreëerd kunnen worden mits er duidelijke maatregelen rond werkgelegenheid en eerlijke concurrentie komen. Zowel op Europees als op nationaal niveau. Op dit moment verdwijnen daarentegen elke werkdag twee jobs in de elektrotechnische sector in België. Met een gebrek aan werk heeft dit helemaal niets te maken, maar wel met de massale instroom van goedkope buitenlandse werkkrachten en met sociale fraude. Deze wanpraktijken schaden onze sector en de Belgische economie en samenleving.
Uit Limosa-cijfers (Limosa is de melding van buitenlandse werknemers, stagiairs en zelfstandigen van tijdelijke of gedeeltelijke opdrachten aan de Belgische overheid) blijkt dat tussen 2009 en 2013 het aantal buitenlandse werknemers met 70 % is gestegen tot 381.193. Van deze buitenlandse werknemers is 42,8 % actief in de bouwsector en een kwart in onze metaalnijverheid. En dan we het enkel over de officiële aanwezigheid (gemeld via Limosa), niet over de illegale tewerkstelling, waar we geen gegevens over hebben. De gevolgen voor de elektrotechnische sector wegen dan ook zwaar door. Zo daalde het aantal arbeiders met 3,84 %, wat overeenkomt met 1.047 jobs die verloren gingen.
De oneerlijke concurrentie zet bovendien de winstmarges van Belgische bedrijven onder zware druk door buitenlandse werknemers en (schijn)zelfstandigen die tewerkgesteld zijn onder de wettelijke marktprijzen. Laat we duidelijk wezen: zonder een gebald overheidsoptreden vallen faillissementen en verder jobverlies niet te voorkomen.
Mochten deze argumenten niet overtuigen, dan dit wellicht wel: zowel overheid, ondernemingen als werknemers hebben baat bij een gezonde elektrotechnische sector. Want deze sector is goed voor één derde van de totale tewerkstelling in de Belgische privésector. Daarbij creëert deze elektrotechnische sector werk voor een belangrijk segment van kortgeschoolde werknemers. Ze vertegenwoordigt ook een groot deel van het Belgische economisch KMO-weefsel. Tot slot niet te vergeten: een gezonde, legale sector staat garant voor voldoende overheidsinkomsten (belastingen en sociale bijdragen).
Volta, de sociale partners van de elektrotechnische sector, heeft daarom een Toekomstplan uitgewerkt om werkgelegenheid te stimuleren en oneerlijke concurrentie en sociale fraude effectief aan te pakken. Volta hoop op basis van deze leidraad een constructieve dialoog aan te gaan met de Europese, federale en regionale overheden. Het komt er o paan om de voornaamste actoren warm te maken voor een serieus plan van aanpak.
De beleidsmakers op alle niveaus hebben in de pers steeds de mond vol van jobcreatie... Met dit Toekomstplan geven we ze de kans om de daad bij het woord te voegen.
Op Europees vlak stellen we voor om
1. de sociale zekerheidsbijdragen te innen in het land van tewerkstelling en door te storten, zodat er voldaan moet worden aan alle loon- en arbeidsvoorwaarden van het betreffende land en efficiënte controle mogelijk wordt;
2. de detachering van buitenlandse werknemers te verstrengen door een beperking van de detacheringsperiode tot 6 maanden en strengere regels in te voeren omtrent het A1-formulier en de Limosa-aangifte.
Op nationaal niveau moeten we:
1. De naleving van de bestaande wetgeving efficiënter controleren en beter sanctioneren onder meer door de inspectiediensten te versterken en beter te coördineren, door meer controles op de werven te organiseren en door het Fonds voor Bestaanszekerheid van de sector toegang te geven tot de Dimona- en Limosa-databank;
2. De identificatie en controle van werknemers en onderaannemers eenvoudiger maken. Dit kan door de e-ID als universeel en visueel identificatiemiddel te gebruiken, het systeem van aanwezigheidsregistratie op bouwwerven uit te breiden tot werven boven 10.000 euro en het aantal onderaannemers te beperken tot maximaal twee schakels;
3. De competitiviteit van en de werkbaarheid in de sector ondersteunen;
4. De gunning van publieke aanbestedingen adequater maken door te verhinderen dat opdrachten worden toegewezen aan aannemers die ongeoorloofd lage prijzen hebben ingediend.
“Als geen acties worden ondernomen, zal de sector aan het huidige tempo tegen 2020 zo’n 200 jobs verloren zien gaan”, zegt Ortwin Magnus, algemeen secretaris ABVV-Metaal en verantwoordelijk voor de sector van de elektriciens binnen onze centrale.
De werknemers- en werkgeversorganisaties hebben mekaar gevonden in een duidelijk Toekomstplan voor de elektrotechnische sector. Kan de regering een voorbeeld nemen aan het paritair overleg en in gang schieten, en liefst ambitieuzer dan Marianne Thyssen?