De afgelopen jaren leken we soms een eenzame roepende in de woestijn als we weer eens herhaalden dat de maakindustrie niet alleen broodnodig was voor het behoud onze welvaart, maar dat er gewoonweg ook een toekomst was voor maakindustrie in ons land. Vandaag is dat gelukkig minder het geval.
Naar aanleiding van de problematiek van de dumping van goedkoop Chinees staal op de Europese markt wees Jonathan Holslag er nog op dat het beter was geweest als we eerder de switch hadden ingezet “naar een economie van de kwaliteit, dan waren we nu reeds bezig met het uitrollen van een hele nieuwe maakindustrie die duurzamer, creatiever en kansrijker is”. Het is niet gebeurd, maar wat niet is, kan nog komen. Al moet het nu wel snel gaan
‘Factories of the future’ is een van de initiatieven die innovatieve maakbedrijven opnieuw perspectief wil geven. Een van de nieuw-verkozen toekomstbedrijven is een bedrijf uit onze sector: Punch Powertrain. Een bedrijf dat erin geslaagd is om vanuit Sint-Truiden onderdelen van automatische versnellingsbakken voor de Chinese markt te vervaardigen en die vervolgens stuk voor stuk naar China te transporteren: dat kan dus ook ‘Made in Sint-Truiden’ – ‘Assembled in China’.
Bij Punch was er een directie die verder durfde te kijken dan het verhaaltje van de té hoge lonen en die wilde inzetten op onze troeven: opleiding van de werknemers, ervaring, productiviteit, de wil om er iets van te maken. De ouderwetse ploegenstructuur werd overboord gegooid en men ging voor zelfsturende teams, waarbij elk team zelf de producten én het productieproces kan verbeteren, innovaties uittesten en noem maar op.
Met resultaat: vijf jaar terug had men voor 5 euro 'uitval' per versnellingsbak, vandaag 1 euro. In 2011 had men op het eind van de productieketen in 90 procent van de gevallen een volledig goed bevonden eindproduct, vandaag 95 procent. Meer nog, het economisch succes vertaalde zich ook in extra tewerkstelling. In 2012 werkten er 500 werknemers, nu al 700 en in 2020 wil men naar 1200 gaan. Productieve maakindustrie die jobs creëert: een win-winsituatie voor iedereen.
Tijdens een studiedag van Flanders Synergy bleek nochtans dat dit geen evidente oefening was: niet voor de werkgevers noch voor de werknemers. Een nieuwe arbeidsorganisatie zorgt ook voor angst en ook de vakbonden vinden zelfsturende teams soms bedreigend. Ze vrezen dat enkel de collectieve rol rest en dat op individueel vlak alles rechtstreeks zal gebeuren tussen de directie en de teams. Toch leert de ervaring van Volvo dat teamwerk niet minder, maar meer werk betekent voor de vakbond. Het is maar hoe je de rol van de vakbond in je bedrijf invult. Om al die redenen is het wel belangrijk om de vakbond van in het begin bij zo’n processen te betrekken.
De maakindustrie is in België nog altijd goed voor meer dan 300.000 arbeidsplaatsen. De Vlaamse regering bepaalt de speerpunten van haar economisch beleid en de maakindustrie maakt daar nog altijd geen deel van uit. Dat kan een keuze zijn, maar wel een desastreuze keuze. Mark De Wind, CEO Punch Power, zei dat rommelen in de marge niet zal volstaan om de industrie in Vlaanderen te redden. Hopelijk hebben onze beleidsmakers dat goed gehoord. Want het goede nieuws is wel dat kan. Als men maar wil. Want de fabriek van de toekomst moet vandaag gebouwd worden en als men stevige fundamenten wil, moet men de vakbond daarbij betrekken.
Herwig Jorissen
Voorzitter