Elektronisch stemmen tijdens sociale verkiezingen is mogelijk sinds 2000. Misschien wordt er op jouw bedrijf elektronisch gestemd? Of wordt er over nagedacht om het voor de eerste keer te doen? Elektronisch stemmen heeft voor- en nadelen, en het is belangrijk om beide goed tegen elkaar af te wegen. Een belangrijk voordeel is dat ongeldig stemmen niet meer mogelijk is. Bovendien worden een aantal verrichtingen (bv. opmaken en plooien van stembiljetten) overbodig. Dat de verdeling van de mandaten en de aanduiding van de verkozenen automatisch gebeurt is ook mooi meegenomen. Nadeel is dan weer dat een defecte computer voor ernstige vertragingen en problemen kan zorgen. Er zijn ook veel ingewikkelde wettelijke bepalingen die moeten nageleefd worden. Hieronder vind je drie dingen die je zeker moet weten wanneer het gaat over elektronisch stemmen.
1. Met elektronisch stemmen wordt bedoeld: op elektronische wijze stemmen in een stembureau. Het is dus nooit mogelijk om te stemmen van thuis uit of vanuit je werkpost, via een smartphone of een laptop met internetverbinding. Net zoals een stemming ‘op papier’ moet bij elektronisch stemmen altijd een materieel stembureau worden ingericht, met een voorzitter, een secretaris, bijzitters en getuigen.
2. Elektronisch stemmen is nooit een verplichting. Het mag maar het moet niet. De directie kan nooit op haar eentje beslissen om over te gaan tot een elektronische stemming. Er is een unaniem akkoord nodig van elk betrokken orgaan (CPBW en OR). Indien één enkele afgevaardigde zich verzet, is elektronisch stemmen onmogelijk.
3. De procedure die moet gevolgd worden om elektronisch te stemmen ziet er als volgt uit:
- 1e fase: voorlichting van de afgevaardigden
Vooraleer een akkoord kan worden gesloten moeten de afgevaardigden in OR en CPBW worden voorgelicht. Welk systeem (software en hardware) zal gebruikt worden en hoe werkt het precies? Wat met technische problemen? De afgevaardigden hebben het recht om alles uitgebreid te testen.
- 2e fase: eventueel akkoord om elektronisch te stemmen
Dit moet meegedeeld worden op dag X. Indien er geen akkoord is tegen dag X (tussen 9-22 februari) is elektronisch stemmen niet meer mogelijk. Zoals gezegd heeft elke afgevaardigde hier een vetorecht.
- 3e fase: voorbereiding
De kiezers en de leden van de stembureaus moeten een gepaste opleiding krijgen (meestal een simulatie van de stemming). Wanneer de kandidatenlijsten definitief zijn afgesloten (ten laatste op X+77) worden de namen van de kandidaten ingebracht. De getuigen mogen hierbij aanwezig zijn (controleren of de namen juist zijn, of de volgorde gerespecteerd wordt, ...).
- 4e fase: elektronische stemming op dag Y
Op de verkiezingsdag brengen de werknemers elektronisch hun stem uit. Elektronisch stemmen kan ook gecombineerd worden met stemmen per brief (hiervoor moet een speciale procedure gevolgd worden).