Van 30 november tot 11 december 2015 vindt in Parijs de klimaatconferentie van de Verenigde Naties plaats. De bedoeling is om een nieuw klimaatakkoord te realiseren. Dat moet van start gaan in 2020, wanneer het huidige verdrag (Kyoto) afloopt.Ondanks de bloedige aanslagen op vrijdag 13 november, werd beslist om de onderhandelingen gewoon te laten doorgaan. Demonstraties, samenscholingen en concerten zullen wel niet meer mogelijk zijn.
Op de klimaatconferentie wordt nagedacht over de transitie naar een duurzame en klimaatvriendelijke samenleving. Centraal hierbij staat het inperken van de CO2-uitstoot. Het is evident dat dit geen eenvoudige opdracht is. Economische, commerciële en geopolitieke belangen zijn immers nog steeds doorslaggevend. We weten nu al dat er geen nieuwe bindende emissiereductiedoelstellingen zullen komen.
In de geest van deze belangrijke klimaatonderhandelingen willen we graag eens inzoomen op enkele metaalbedrijven en de inspanningen die onze delegees leveren in de strijd tegen de opwarming van de aarde.
Nyrstar Balen
Laten we beginnen in Balen (Antwerpen). Daar ligt Nyrstar, een onderneming met als kerntaak de productie van zink. Efficiënt omgaan met energie is er één van de speerpunten. Op 1 januari 2015 is Nyrstar toegetreden tot de Energiebeleidsovereenkomst van de Vlaamse overheid. Dit is een belangrijk beleidsinstrument om de energie-efficiëntie van energie-intensieve bedrijven te verbeteren. Via sensibilisering en opleiding wordt ook gewerkt rond het energiebewustzijn van de werknemers. Vandaag behoort Nyrstar tot de wereldtop wat energie-efficiëntie betreft.
Benny Stevens is er onze hoofddelegee. Hij vertelt dat ABVV Metaal redelijk wat inspanningen levert op gebied van duurzaamheid. Het sociaal overleg staat hierbij centraal. Vandaag zijn ze bezig met het uitwerken van een concreet voorstel rond ‘leeftijdsbewust en duurzaam werken’. Niet alleen cao 104 komt daar aan bod (leeftijdsbewust personeelsbeleid) maar ook energiebeleid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Deze voorstellen worden momenteel besproken met de directie.
Op initiatief van de vakbonden werd ook meer ingezet op warmte-recuperatie. De warmte die door lekkage verloren gaat wordt gerecupereerd waardoor minder stoom moet worden opgewekt. Ook de elektrische oplaadpunten in de fietsenstallingen behoren tot de realisaties. En er werden milieudoelstellingen in cao 90 verwerkt (niet-recurrente resultaatgebonden voordelen).
Benny beseft dat syndicaal werken rond milieu niet evident is. Hij wijst op het belang van een goede voorbereiding alvorens je naar de directie stapt. Bovendien moeten de collega’s regelmatig gemotiveerd worden. Het bewustzijn moet worden aangewakkerd. Dat is allemaal niet eenvoudig waardoor het soms lastig is om bepaalde punten door te drukken.
Wilhemsen Logistics
Onze volgende stop brengt ons naar West-Vlaanderen. In de haven van Zeebrugge vinden we Wallenius Wilhelmsen Logistics (WWL), een belangrijke logistieke rederij die vooral bezig is met het transport van zware machines, auto’s, boten en treinstellen.
Ook hier is er aandacht voor de vergroening van onze economie. Jean Van De Maele is er onze hoofddelegee voor ABVV Metaal. Hij vertelt dat WWL bezig is met het plaatsen van vier windmolens. Die zouden nog voor het jaareinde operationeel moeten worden en 15.000 megawattuur produceren. Door de windmolens kan de CO2-uitstoot een stuk worden teruggeschroefd. Ook is er een waterzuiveringsstation aanwezig, waardoor het waterverbruik 10 keer lager ligt dan ervoor. De werkhallen zijn grotendeels verlicht door led-lampen en er is een systeem om de verlichting automatisch uit te schakelen op plaatsen waar weinig activiteit is.
Jean laat weten deze initiatieven volledig te ondersteunen, aangezien duurzaamheid zowel voor hemzelf als voor het ABVV heel belangrijk is. Als één van de belangrijkste syndicale realisaties verwijst hij naar de geplande komst van een tweede waterzuiveringsstation.
ArcelorMittal en Volvo Trucks
Tot slot meren we aan in de haven van Gent (Oost-Vlaanderen), waar we inzoomen op staalfabriek ArcelorMittal en vrachtwagenfabriek Volvo Trucks. Deze belangrijke metaalbedrijven worden opgevolgd door provinciaal secretaris Patrick Mertens.
Volgens Patrick heeft Volvo Trucks altijd al een voortrekkersrol gespeeld in de Gentse Kanaalzone. Al sinds 2006 is alle verbruikte energie “groen”. Het logistieke centrum is volledig passiefbouw, er werden zonnepanelen geplaatst en lichtstraten ingebouwd. De gebouwen worden verwarmd met pellets en er staan windmolens op het bedrijventerrein. Vele bedrijven in de haven hebben dat voorbeeld gevolgd.
ArcelorMittal is een ander verhaal. Het staalbedrijf is de grootste uitstoter van broeikasgassen in België (9 miljoen ton per jaar). Er werden belangrijke stappen gezet op vlak van luchtverontreiniging, afval en bodemsanering. Pas recent werden initiatieven gelanceerd om de CO2-uitstoot met 120.000 ton te verminderen. Ook wordt zwaar ingezet op het Europese handelssysteem voor emissierechten voor de uitstoot van broeikasgassen (ETS). Er wordt naar gestreefd om zo veel mogelijk rechten binnen te halen, om hier te kunnen blijven uitstoten. Bovendien proberen lobbyisten voortdurend om Europese milieuwetgeving minder streng te maken, waarbij wordt verwezen naar de concurrentiepositie en de tewerkstelling.
Alhoewel sociale thema’s (loon, werkbaar werk, …) primeren moeten de vakbonden toch mee nadenken over de toekomst van onze industrie, aldus Patrick. We moeten als vakbond een voortrekkersrol spelen. Gelukkig heeft ABVV Metaal van de transitie naar een duurzame economie één van haar congresthema’s gemaakt. Dat was een belangrijke stap vooruit. We hebben heel wat studiewerk verricht over dit thema en we zijn ook bezig met het ontwikkelen van concrete tools waarmee onze delegees aan de slag kunnen. De klemtoon moet nog meer komen te liggen op samenwerking met andere actoren: academici, andere vakcentrales, andere vakbonden, milieubewegingen, … . Bovendien hebben we nood aan een strategie op vlak van investeringen in duurzame energie. We hebben al een hele weg afgelegd, maar we zijn er nog lang niet.