Sociale onrechtvaardigheid treft werknemers/burgers van elke origine. Dat ondervinden we dagelijks met de regering-Michel. Maar dat neemt niet weg dat sociale onrechtvaardigheid toch ook een kleur heeft. Nergens in Europa worden mensen met buitenlandse roots zo sterk benadeeld op de jobmarkt als in België.
- Amper 62 % van de burgers met roots die buiten de EU liggen, zijn actief op de arbeidsmarkt. Bij de 'algemene' bevolking is dit 73 % (cijfers van de VDAB en de FOD Economie).
- Slechts 57 % van de Belgische bedrijven stelt allochtonen tewerk (onderzoek TempoTeam 2011). Zeven op tien werkgevers zeggen dat allochtonen niet genoeg inzet en motivatie tonen.
- De werkloosheidsgraad bij migranten in België ligt op 20,7 %.
- Een kwart van alle Vlamingen vindt het begrijpelijk dat een werkgever discrimineert op basis van de nationaliteit van een werknemer. Niet-Europese allochtonen hebben zeven keer minder kans om een betaalde job te hebben dan autochtonen (Gelijkekansenrapport UAntwerpen en UHasselt 2011).
- Jongeren van Turkse en Noord-Afrikaanse afkomst zijn één jaar nadat ze de school verlaten hebben drie keer zo vaak werkloos in vergelijking met blanke Belgen. Hetzelfde verschil vind je ook terug in de werkloosheidsduur, het statuut, het contract en het loon van de eerste baan (studie VUB 2009).
- Uit een rapport van EU-MIDIS (European Union Minorities and Discrimination Survey) bleek dat 8 % van de in België bevraagde mensen van Turkse of Noord-Afrikaanse origine in de laatste 12 maanden discriminatie ondervond bij het zoeken naar werk. Over een periode van langer dan vijf jaar liep dat op tot 34 %.
Het aantal dossiers bij het Interfederaal Gelijkekansencentrum (tot 2014 gekend als Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor Racismebestrijding) wordt elk jaar geconfronteerd met werkgerelateerde dossiers. Ruim een derde van het totaal gaan over mogelijke raciale discriminatie. De meeste problemen stelden zich bij de werving of selectie of in de loop van de arbeidsrelatie. In dat laatste geval ging het vooral over pesterijen op het werk.
In deze Nieuwe Werker kunnen jullie lezen over het gebeuren bij SAS Automotive, toeleverancier Volvo. Een bedrijf waar ongeveer 60 % van de werknemers buitenlandse roots heeft. Een werknemer schold een supervisor uit voor 'vuile Turk'. Omdat de directie niet reageerde, deden de werknemers-collega's het. De nachtploeg legde het werk neer, gevolgd door de ochtendploeg. Het conflict werd dankzij een kordate verzoening uiteindelijk positief aangepakt.
Maar nog belangrijker misschien was de reactie van de werknemers van SAS. Naast federale en Vlaamse wetgeving kun je op het bedrijf terugvallen op heel wat cao's om discriminatie aan te klagen: cao 95 stelt dat werknemers gelijk behandeld moeten worden in alle fasen van de arbeidsrelatie, cao 38 bepaalt dat werkgevers niet mogen discrimineren bij selectie en werving, via cao 9 kun je informatie opvragen over de tewerkstelling van kansengroepen in het bedrijf... Maar de werknemers van SAS hebben misschien wel de meest vruchtbare methode op lange termijn getoond. Discriminatie en racisme niet aanvaarden, van wie het ook komt. En het niet alleen in woorden belijden, maar ook naar handelen. "Een gelijke behandeling, meer vragen we niet", zei Abdel, onze afgevaardigde bij SAS. En alleen samen kunnen we die afdwingen.
Herwig Jorissen
Voorzitter