In gesprek met... Jimmy Crispeyn
Veel mensen kunnen niet meer zonder Facebook. Het heeft onze sociale interactie veranderd. Kijk maar eens rond hoe veel mensen vergroeid zijn met hun smartphone of gsm en constant Facebook zitten te checken.
Persoonlijk doe ik iedere dag mijn facebook open en begin de berichten van mijn vrienden te lezen. Ik ben sociaal geïnteresseerd en dus volg ik praktisch altijd die berichten die over socialekwesties gaan.Nu, mijn vrienden op facebook zijn progressieve mensen die voortdurend kritische beschouwingen geven over de actualiteit. De reden dat ik nieuws niet via de grote persgroepen volg is dat het meeste nieuws dat nu binnenkomt via de traditionele kanalen de zoveelste aanval op onze sociale rechten of vakbonden is. Als je dan nog kijk dat praktisch alle media gecontroleerd worden door een paar grote persgroepen is dat ook niet verwonderlijk. Dus haal ik veel van mijn nieuws via facebook. Meestal gebeurt dat door interessante links van vrienden naar nieuwssites als De Wereld Morgen, De Correspondent, Apache, Uitpers, enzovoort.
Nu zijn mijn vrienden praktisch allemaal linkse activisten en vol bezig met acties. Maar waar zijn de rechtse mensen? Die zie ik minder en minder op mijn overzicht verschijnen. En dat is op zich weleen probleem. Je moet reflectie en discussie hebben met iedereen.Maar dat gebeurt dus niet.En dat is met een reden: de algoritmes van facebook.Hoe meer je eigen grote gelijk bevestigd wordt door gelijkgezinden, hoe meer ons eigen ego wordt opgeblazen als een ballon en hoe meer verslaafd je geraakt aan de likes. Wij zijn niet de klanten van facebook maar juist het product van het medium. Facebook verkoopt onze gegevens aan reclame groepen.Hoe meer wij op hun pagina zitten, hoe interessanter voor hun. En mensen zoeken nu eenmaal psychologisch bevestiging van hun gedachtegang.Dus alles is erop gericht om onze aandacht vast te houden.
Wat doet facebook en die smartphone met ons als mensen?Vroeger las iedereen een krant tijdens de pauze op het werk. Er werd veel gelachen en gezeverd. Nu zit iedereen op dat schermpje te kijken. Dat kan ook gevolgen hebben voor de solidariteit op de werkvloer. Menselijk contact maakt hiervan deel uit. Anderzijds is internationale solidariteit organiseren nooit zo gemakkelijk geweest. En heb je de mogelijkheid om veel ideeën uit te wisselen. Het verbreedt onze wereld maar verkleint onze interactie persoonlijk met elkaar.
Er is nog een gevaar van sociale media. je kan iets posten maar in welke context gebeurt zoiets? Het gaat snel hé. Een slechte dag op je werk en opeens post je iets wat je werkgever in een slecht dag daglicht plaats zonder dat men de context inziet. Zo is al iemand ontslagen geweest wegens een post op facebook. Het was weliswaar antisemitisch, maar een Luikse arbeidsrechtbank heeft dat ontslag bevestigd. En dat is toch een precedent.Zo werdenin september 2016zes personeelsleden van een rusthuis in Puurs ontslagen omdat ze foto's en filmpjes van dementerende bejaarden op Facebook hadden geplaatst. Ze deden dat in een gesloten groep, maar het ontslag werd gerechtvaardigd omdat de foto's tijdens de werkuren en tijdens de zorg genomen werden. Een werkgever kan dus oordelen dat het “posten” van commentaren e.d. op Facebook een grond voor ontslag om dringende reden is, maar het is de rechter die zal oordelen op basis van de feiten en de regels die gelden binnen de onderneming of hij het ontslag om dringende reden aanvaardt. Toch een syndicaal aandachtspunt .
Niet alleen uw werkgever kan een verkeerd beeld krijgen,maar ook je collega’s. Stel dat je thuis zit met een depressie of burn-out. Je mag van je geneesheer het huis verlaten. Je gaat naeen paar maanden eens buitenshuis wat een overwinning is en iemand post een foto van blijdschap dat het eindelijk wat beter gaat. Je collega’s zien dit en trekken de verkeerde conclusie ‘die is niet depressief, wat een profiteur!’ Toch iets waar je collega’s van bewust moet maken, dat een beeld op sociale media maar een momentopname is.
Een ander probleem is fake nieuws. Men heeft onderzoek gedaan rond dit fenomeen. Uit een onderzoek bij jongeren blijktdat fake nieuws onderscheiden voor studenten geen evidentie is. Uit de vraag om zes nieuwsverhalen in te schatten als zijnde fake of juist, blijkt hoe moeilijk studenten het hebben om fake nieuwsberichten te herkennen. Een voorbeeld: het verhaal van de asielzoeker die verplegend personeel aanvalt in Gasthuisberg, schat 59,8% van de studenten correct in (zijnde fout). Rekening houdende met het feit dat dit nepnieuws in alle Vlaamse media is ontmaskerd en er uitvoerig is over bericht, zijn 2 op de 5 respondenten nog steeds niet op de hoogte dat dit fake nieuws betreft. Uit de cijfers blijkt bovendien dat slechts 3% van de bevraagde jongeren erin slaagt alle verhalen correct in te schatten.
Hat kan zelf erger. In de jonge democratie Myanmar werd Facebook gebruikt door de boeddhistische haatzaaiers om fake nieuws te verspreiden over de moslim-minderheid. In augustus bleek uit een onderzoek van persbureau Reuters dat Facebook niet snel genoeg inspeelde op waarschuwingen van meerdere organisaties in Myanmar over berichten op het netwerk die aanzetten tot aanvallen op Rohingya, een moslim-minderheid in het overwegend boeddhistische land. In augustus 2017 vluchtten meer dan 700.000 Rohingya vanuit Myanmar naar buurland Bangladesh uit angst voor vervolging door het leger. Voor de gewone bevolking werd het fake nieuws op Facebook voor waar aangenomen!
Er zijn ook voorbeelden dichter bij huis. In België heeft de extreemrechtse groep Schild & Vriend geprobeerd te infiltreren in linkse groepen om de interne werking te boycotten. En dit is geen alleenstaand geval. Kijk maar naar het voortdurend bashen door bepaalde extreemrechtse groepen.
Zijn sociale media op zich negatief? Nee, natuurlijk niet. Het blijven ook interessante werktuigen. Je kan je syndicale werking verbeteren door een Facebook-groep aan te maken waar iedereen onmiddellijk de juiste informatie krijgt.Nieuws dat niet bericht wordt door de gewone media kan je wel verspreiden. Het is natuurlijk ook gemakkelijk om in contact te blijven met kennissen, mensen uit je bedrijf.
Maar het blijf een commerciële firma waar jij het product bent en niet de kant. En je moet de nadelen van het medium ook onder ogen zien.De democratische controle is soms ver te zoeken en fake nieuws kan zonder problemen verspreid worden. Dus waakzaamheid is geboden!
Jimmy Crispeyn
ABVV-Metaal Terumo
Andere blogs van Jimmy