In gesprek met... Frank Moreels.
Morgen organiseert de Europese Transportvakbond (ETF) een betoging in Brussel voor ‘Fair Transport’. Die demonstratie werd voorafgegaan door een actieweek waarbij de leden van ETF over gans Europa acties organiseren. De kroon op het werk van een campagne die een jaar lang liep en waarbij tientallen acties, persconferenties, studiedagen,... georganiseerd werden. Maar heeft dit eigenlijk wel zin?
Het is in elk geval zinvol. We kunnen vandaag immers moeilijk spreken over “fair transport”. In de sector is er eerder een ‘race to the bottom’ aan de gang. Zowat overal worden we geconfronteerd met sociale dumping en oneerlijke concurrentie. Iedereen kent de situatie in het wegvervoer, waar we de Oost-Europese trucks op de snelwegen zien. Achter het stuur zitten meestal uitgebuite Oost- of Zuid-Europese chauffeurs. Daardoor worden de loon- en arbeidsvoorwaarden van onze Belgische chauffeurs onder druk gezet. In de luchtvaart en binnenvaart zien we gelijkaardige praktijken ontstaan.
De enige die daarbij iets wint is de transportbaas, die de dumping organiseert, en zijn opdrachtgever. Multinationals zoals IKEA, Danone, maar ook DAF en Volvo! Want om hun aandeelhouders nog blijer te maken, werken ze met zoveel mogelijk onderaannemers die de kosten te drukken met als kind van de rekening de gewone vrachtwagenchauffeur. Deze bedrijven hebben allemaal boter op het hoofd, ze wassen allemaal hun handen in onschuld. Tijd om ze een geweten te schoppen...
Die sociale dumping beperkt zich trouwens niet tot de transportsector. Zo zien we ook in de IT-sector praktijken die niet door de beugel kunnen. Indische programmeurs die in België werken, maar een Indisch loon krijgen. De bouwsector wordt overspoeld door Oost- en Zuid-Europese bouwvakkers. En ook in de metaalconstructie of elektriciteitssector kennen we flagrante gevallen van sociale dumping. Even op toer gaan in de industrie in de Antwerpse haven en je weet genoeg.
Op die manier maak je natuurlijk ganse sectoren kapot. Het is een beetje zoals een bokswedstrijd organiseren, waarbij de ene deelnemer ‘free style’ mag boxen, en de andere ‘old school’. Probeer je als bonafide werkgever maar aan de regels te houden als je concurrenten ongestoord mogen frauderen. Want daar spreken we over: fraude en criminaliteit!
Deze mobilisatie heeft een ruim eisenplatform
We lopen niet enkel op straat om te protesteren tegen wat we niet willen. We hebben voorstellen!
Europa heeft bijvoorbeeld een Europese pijler voor sociale rechten vastgelegd. Het probleem is dat deze niet bindend is. Wij willen nu net dat die sociale basisrechten wel bindend worden, zoals ook de begrotingsnormen door Europa opgelegd en gecontroleerd worden.
En over controle gesproken, ETF wil een echte sociale Europol uitbouwen. Zeg maar een Europese sociale inspectie. Wat er vandaag bestaat, namelijk de ELA (European Labour Authority), is niet meer dan een papieren tijger zonder echte bevoegdheden. We willen dat de organisatoren van sociale dumping vervolgd worden en zich niet langer kunnen “vrijkopen” via allerlei minnelijke schikkingen.
Tegen het dumpen van ... mensen
Wij staan ook ten volle achter de eis van onze vrouwelijke transportwerknemers voor een transportsector die vrij is van geweld. Al te vaak keert dit geweld zich tegen vrouwen. Indien we meer vrouwen in de transportsector aan de slag willen - en dat willen we - dan moeten we geweld bannen van de werkvloer. Werknemers in de transportsector worden nog veel te vaak geconfronteerd met geweld. Denken we maar aan bus- en taxichauffeurs, maar ook aan treinbegeleiders, cabin crew, ... Ook dat is Fair transport!
Ook de politieke criminalisering van bagageafhandelaars of dokwerkers stoort ons mateloos. Beeld je in als morgen in de krant alle apothekers als drugdealers worden weggezet of alle notarissen als geradicaliseerde terreurambtenaren….
Een ander campagnepunt is de automatisering en digitalisering die overal in de transportsector doordringt. Voor ons moet dit zorgen voor werkbaar werk en geen ‘jobkiller’ zijn. Wij willen dus vechten voor meer vorming en opleiding. Indien de werkgevers de transportsector wil digitaliseren, moeten ze er ook voor zorgen dat hun personeel die nieuwe jobs aan kan.
Europa is van ons!
Het Europa van pioniers zoals Schuman, was een project van vrede. Misschien zwijgen de wapens wel, maar veel sociale vrede en vooruitgang heeft het Europees project toch nog niet gebracht. Politici moeten dringend beseffen dat het maatschappelijke draagvlak voor Europa dreigt te verdwijnen, wanneer mensen in het reële bestaan worden bedreigd door oneerlijke concurrentie. Het is een van de belangrijke lessen die Europese leiders uit de Brexit moeten trekken. Maar het lijkt wel alsof de Europese Commissie het vrij verkeer van goederen en diensten uitgeroepen heeft tot heilige koe. Het is onze ambitie om van Europa meer te maken dan een louter economisch project..
Het Europese project is te veel gericht op geld verdienen, liberaliseren en privatiseren. Dat betekent ook dat de openbare dienstverlening afgebouwd wordt. Wij willen een sociaal Europa waarin aandacht is voor de rechten van de werknemers, waar mensen kunnen genieten van sterke openbare dienstverlening zoals onderwijs, gezondheidszorg, openbaar vervoer,….
Wij willen dat Europa ambitieus is in het creëren van goede jobs in plaats van regels af te schaffen, wat dan weer leidt tot nepjobs of minderwaardige baantjes. Daar spelen de Ubers en de Deliveroos van deze wereld al te gretig op in.
Natuurlijk heeft campagne voeren zin.
Kijk bijvoorbeeld naar de ‘low cost’ campagne, waarmee wij Ryanair gedwongen hebben om met de vakbonden te onderhandelen. Zijn we 100% tevreden met het resultaat? Neen, maar we hebben Michael O’Leary wel gedwongen met ons te onderhandelen en akkoorden te maken waar het personeel beter van wordt.
O’Leary die ooit zei dat het eerder zou vriezen in de hel, dan dat hij met ons zou onderhandelen. Het moet daar behoorlijk fris zijn momenteel, in die hel! Zo’n resultaten motiveren natuurlijk!
In mei leggen wij ons ei!
Onze bedoeling is dat de Europese Commissie, maar ook de kandidaten die deelnemen aan de Europese verkiezingen in mei, onze stem horen. Wie geen rekening houdt met onze verzuchtingen hoeft alvast ook niet op onze stem te rekenen.
Het is immers belangrijk om progressieve steun te hebben in Europa. Kijk maar hoe Kathleen Van Brempt (sp.a) en Hugues Bayet (PS) ons door dik en dun steunden in onze strijd tegen de slechte voorstellen in de Mobility Package.
Vandaag willen wij de Europese leiders wakker schudden. Zo kan het echt niet verder. Indien men verder toelaat dat de sociale dumping woekert, dan zullen de mensen finaal hun vertrouwen in Europa verliezen. We zien nu al dat populisme en extreemrechts gedachtengoed groeit. Dat is omdat onze achterban niet veel goeds van Europa ziet komen. Voor hen staat Europa gelijk met sociale achteruitgang: met jobonzekerheid en afbouw van sociale rechten. Dus keren ze zich tegen Europa. De Brexit is daar een mooi voorbeeld van. Maar ook de opkomst van autoritair rechts in bepaalde Oost-Europese staten zoals Hongarije, Polen of voormalig Oost Duitsland.
Ons antwoord is niet ‘minder Europa’
Een vakbond gaat met deze signalen aan de slag. Maar we gaan ons niet keren tegen Oost-Europeanen . Integendeel, wij willen een sociaal Europa. Een Europa dat harmoniseert naar boven toe. Een Europa dat de lonen niet naar beneden haalt, maar net omhoog trekt. Een Europa dat zorgt voor meer sociale bescherming in plaats van minder. Een Europa waar Oost-Europeanen niet langer uitgebuit worden in het wegvervoer, in de river cruise sector of in de logistiek. Want voor ons is sociale bescherming meer dan een syndicale eis, het is voor ons een beschavingsmodel. Pas dan is het vredesproject dat Europese unie heet, geslaagd.
We willen een Europa ‘for the many, not for the few’!
Frank Moreels
Voorzitter ETF en BTB
Andere blogs van Frank Moreels:
Tussen hoop en verbijstering ...
25 tips om sociale dumping te bestrijden