In gesprek met ... Marc Swyngedouw.
Soms lijkt het er op dat onze wereld – voor het eerst in de naoorlogse geschiedenis – achterwaarts draait. (We zien met verbijstering wat er in het Witte Huis gaande is).
Volgens een recent rapport van het World Inequality Lab zijn er momenteel 2208 dollarmiljardairs in de wereld. 1 miljard dollar is de ondergrens van hun vermogen. 1 miljard komt overeen met wat 1500 mensen met een modaal inkomen in Vlaanderen in een volledige loopbaan bijeensprokkelen.
Arbeiders en bedienden zoals u (en ik), die alle dagen van de week hun nestel afdraaien. Werken in weer en wind. Werken in shift of in nachtploegen. Werken voor onze kinderen en kleinkinderen. Werken voor onze pensioenen, gratis kwaliteitsvol onderwijs voor onze (klein)kinderen en een betaalbare gezondheidszorg...
Ondertussen zagen neoliberale regeringen en stadsbesturen de poten onder ons welvaartstelsel. Langer werken voor hetzelfde loon. Méér sparen voor hetzelfde pensioen. Méér werken met kleinere ploegen. Minder werkloosheidsvergoeding voor wie z’n job verliest. Minder steun voor wie in moeilijkheden komt. Alles moet veranderen. Voor wie, is duidelijk. Het rijkste 1 procent in de wereld eigende zich vorig jaar 82 procent van de totale welvaart toe, terwijl de armste helft van de wereldbevolking amper overleeft.
Wat dan verbazing wekt, is dat zovelen zich daar kennelijk bij neerleggen. Dat het lijkt alsof sommige partijen het noorden kwijt zijn. Het verzet van de sociale organisaties probeert men te ondermijnen. De tegenstroom uit elkaar te spelen.
“Onze” partijen zijn soms de weg naar de arbeiders en bedienden kwijtgeraakt. Zijn we bang om stemmen te verliezen omdat we VOKA ongunstig willen stemmen? De neoliberale opmars, die nu al 30 jaar duurt, dreigt onze welvaart af te pakken door het verbond met rechtse populisten.
Arbeiders en bedienden uit de metaalindustrie, die een redelijk goed loon verdienen, voelen de rechtse stroom blazen in de wind. Alles staat op het spel. In het boek met de gelijknamige titel van de auteur Philip Blom zijn er twee gigantische bedreigingen: de digitalisering en de klimaatverandering.
Door de digitalisering komen vele jobs op de tocht te staan. Ook in de metaalsector! Een van de grote beloftes van de liberalen gaat wankelen : wie hard werkt, zal er ook op vooruitgaan. Mensen in de metaalsector werken hard, maar zullen we onze job en ons inkomen behouden? En hoe verdelen we die extra winsten voortkomend uit de verdere robotisering?
Daarom moet de vakbeweging een belangrijke speler in het politieke veld blijven. Daarom moet het stakingsrecht gerespecteerd blijven. Daarom doen regering en gemeente- en stadsbesturen er goed aan rekening te houden met de sociale partners. Het moet anders. Het kan anders.
Als we een leefbare wereld willen achterlaten voor onze (klein)kinderen moeten regering, stads- en gemeentebesturen dringend investeren in groenplannen. De hittegolven die we deze zomer gekend hebben, zullen geen uitzondering blijken en bij onveranderd milieubeleid zullen de temperaturen nog verder stijgen.
Think global, act local (denk globaal, ageer lokaal) vat m’n engagement goed samen. Daarom heb ik me kandidaat gesteld voor de grootste gemeenteraad van ons land. Antwerpen is een welvarende stad, waar de mensen keihard werken. Onze stad en haven, zijn verkozenen en vakbondsverantwoordelijken moeten samen met de bevolking waakzaam zijn dat de welvaart niet om zeep wordt geholpen, de stad leefbaar en het werk werkbaar blijft.
Voor onze (klein)kinderen moeten we allemaal rechtvaardige scholen hebben. Alle kinderen moeten samen de meet halen en excelleren op de gebieden waarin ze goed zijn. Onderwijs moet terug de motor van vooruitgang voor alle kinderen worden. Onze welvaart is maar gegarandeerd als we goed opgeleide jongeren hebben.
De stad moet leefbaar zijn. Voetgangers en fietsers moeten binnen de stad terug voorrang krijgen. De auto’s van bewoners zijn welkom maar moeten zich aanpassen aan de zwakke weggebruikers, die we allemaal wel eens zijn. Een autoluwe stad, waar het verkeer niet stilstaat en de luchtvervuiling minimaal is. Tegen 2035 moet Antwerpen milieuneutraal zijn.
Werk moet werkbaar zijn. Sterke vakbonden moeten ook in de stad en de haven betrokken worden bij het beleid. Hun rol mag niet uitgehold worden.
Willen we dit allemaal bereiken dan is het absoluut nodig dat er een andere wind waait op het schoon verdiep in het Antwerpse stadhuis (en liefst ook op andere gemeentehuizen en stadhuizen).
Ik wil het wiel niet terug uitvinden. Het wiel is al uitgevonden.
Ik wil ’t Stad terug voorwaarts zwengelen. #opnieuwvooruit
Op mij kan je rekenen.
Marc Swyngedouw
hoogleraar KULeuven
kandidaat gemeenteraad sp.a-Antwerpen lijst 1