In gesprek met ... Oona Wyns.

De eerste schoolweek is achter de rug en zoals elke keer weer begin september is er één terugkerend fenomeen. Politici die de woorden ‘excelleren’ en ‘eliteschool’ in de mond nemen als enige oplossing om ons onderwijs naar boven te tillen. Om de lat weer hoger te leggen, zoals ze zelf zo graag zeggen. Het zijn dezelfden die altijd maar weer twijfel zaaien over de kwaliteit van ons onderwijs. Zij die vinden dat de slinger te veel is doorgeslagen naar welbevinden. Zelfs de Vlaamse minister-president vindt dat.

Nochtans bewijzen de cijfers anders. Kinderen die zich op school niet goed voelen - of met tegenzin in de les zitten - presteren gewoon minder goed. 1 op de 3 Vlaamse jongeren wordt gepest; 7,5 % van onze jongens en 10 % van onze meisjes denkt soms na over zelfdoding; 40 % van onze holebi-leerlingen voelt zich onveilig en dat op hun eigen school. Zolang zoveel kinderen gepest worden, met psychische moeilijkheden kampen, of simpelweg bang zijn om naar school te gaan, kan de slinger niet doorslaan. Inzetten op welbevinden is een sleutel tot kwaliteitsvol onderwijs - om de lat weer hoger te leggen - maar ook een maatregel die letterlijk jonge levens redt.

Het gelijkekansenbeleid waarop sp.a de voorbije decennia heeft ingezet, blijft bovendien broodnodig. Toegegeven, we zijn er nog lang niet. Maar als experten het er roerend over eens zijn dat haast nergens ter wereld de afkomst van een leerling zo'n goede voorspeller is voor zijn of haar schoolresultaten, lijkt het me geen opperbest idee om minder op gelijke kansen in te zetten (en te financieren). Vandaag halen kinderen van ouders zonder diploma hoger onderwijs, kinderen die in kansarmoede opgroeien of een migratieachtergrond hebben, lagere punten en studeren ze minder vaak af in aso-richtingen. Met motivatie of de kwaliteit van ons onderwijs heeft dat weinig te maken - stop nu eens dat gemekker daarover - maar des te meer met hun welbevinden.

Vorige week stelde ik mijn boek Oe ist? voor, een handleiding om peer support in je school of vereniging te implementeren. Peer support versterkt jongeren zodat ze een betere vriend kunnen zijn voor hun vrienden. Al twee jaar trekken we naar scholen om leerlingen en leerkrachten bewust te maken en hen het belang te doen inzien van vertrouwensleerlingen en leerlingbemiddelaars die een luisterend oor bieden voor jongeren die het nodig hebben. Met het boek hebben leerkrachten en jongerenbegeleiders nu een leidraad waarmee ze aan de slag kunnen. Het geeft hen handvaten, leert ze hun grenzen kennen en brengt ze in contact met laagdrempelige hulpverlening.

Peer support is geen of-of-, maar een en-en-verhaal. Een verhaal dat welbevinden én de kansen om te excelleren combineert. Alleen wanneer je een schoolklimaat creëert waarin elke jongere - zonder onderscheid - zich veilig en welkom voelt, zal elke jongere - opnieuw zonder onderscheid - graag naar school gaan. Tussen welbevinden, gelijke kansen én excelleren hoeven geen muren te staan. Ze scheiden, is louter een politieke, beleidsmatige keuze. Met een beetje minder politieke agenda's en meer échte wil om die muren af te breken, gaan ze hand in hand. Alleen dan zal Vlaanderen weer stijgen in de zogenoemde PISA-index die het onderwijskwaliteit meet. En uiteindelijk willen we dat toch allemaal, niet?

Oona Wyns
Mede-auteur Oe Ist?
Oprichtster Peer Support Vlaanderen
sp.a-kandidate voor de gemeentraadsverkiezingen in Bredene