In gesprek met... Frank Moreels.

Vorige week kondigde Eurocommissaris Marianne Thyssen de oprichting aan van een sociale Europol. Deze Europese sociale inspectiedienst zou volgens haar het ontbrekende puzzelstuk worden in de strijd tegen de sociale dumping. Van zo’n goed nieuws zou je als vakbondsman een gat in de lucht springen, niet? Want die sociale Europol staat sinds ettelijke jaren hoog op ons syndicaal verlanglijstje. Goed gedaan, Marianne!?

Papieren tijger zonder tanden.

Tot je de teksten onder ogen krijgt, en vaststelt dat we met een kluitje in het riet gestuurd worden. De “European Labor Authority” (ELA) zoals de dienst heet, blijkt weinig échte bevoegdheden te krijgen. Het instituut ziet zijn rol beperkt tot het coördineren van de nationale inspectiediensten, het informeren van werkgevers betreffende de te volgen regels, ...

Het grootste pijnpunt is dat de ELA niet autonoom zal kunnen optreden. Een eigen onderzoek voeren in onwillige lidstaten, bijvoorbeeld na een vakbondsklacht, dat zit er niet in. Terwijl dat nu net dé opdracht zou moeten zijn van de dienst. BTB-ABVV publiceerde verschillende zwartboeken over sociale dumping. Daarin staan tientallen namen en adressen van postbusfirma’s in Slovakije.

Toen we Marianne Thyssen en haar collega Violetta Bulc hierover interpelleerden, vroegen ze een onderzoek aan de Slovaakse inspectiediensten. Veel maanden later en na lang aandringen kregen we antwoord dat die één (u leest goed!) overtreding hadden vastgesteld. Welgeteld één transportvergunning werd ingetrokken hoewel we tientallen concrete klachten hebben overgemaakt.

Daar zou de ELA moeten kunnen optreden. Waar onwillige lidstaten falen. Sterker nog, waar lidstaten bewust klachten negeren, daar zou de Europese inspectie moeten ingrijpen. Het nieuw gecreëerde instituut krijgt die macht niet!

Nog gekker wordt het als we lezen dat ELA het vrij verkeer van diensten moet ondersteunen (sic!). Door bijvoorbeeld een ‘bemiddelende rol’ te spelen tussen lidstaten die onderlinge betwistingen hebben over arbeidswetgeving. Het lijkt erop dat Europa opnieuw een instituut in het leven roept om lidstaten die sociale bescherming proberen te verhogen net te beteugelen.

Detacheringsrichtlijn niet van toepassing voor transport

Begin deze maand kregen we ook al goed nieuws van Marianne. Er was immers een akkoord gevonden over de ‘detachering’. Dat gaat over buitenlandse werknemers die ‘tijdelijk’ in een andere lidstaat tewerkgesteld worden. We hebben het dan over de Poolse bouwvakker, de Tsjechische vleessnijder, en de Roemeense chauffeur... De ietwat strengere regels zullen op basis van dat akkoord wat sneller ingevoerd worden dan eerst voorzien. Ook dit wordt voorgesteld als een reuzenstap vooruit in de strijd tegen sociale dumping. Toch blijft detachering gedurende 18 maand mogelijk. Wat eigenlijk veel te lang is.

Echt raar is dat een van de meest kwetsbare sectoren wat dumping betreft niet gevat is door deze detacheringsregels. De transportsector wordt namelijk uitgesloten, wat absoluut slecht nieuws is!

Uit nadere analyse van de voorstellen blijkt ook dat het loon van de gedetacheerde werknemer wel gelijk zou zijn, maar dat wie gedetacheerd wordt naar bijvoorbeeld België toch onderworpen blijft aan de sociale zekerheid van zijn of haar land van oorsprong.

Voor BTB is dit een absoluut breekpunt. Want in veel Europese landen zijn de bijdragen voor sociale zekerheid heel wat lager, waardoor de uiteindelijke loonkost van een gedetacheerde een stuk lager blijft. We staan met die kritiek ook niet alleen, zelfs de werkgevers uit de bouwsector zijn het daarmee eens!

Daarnaast missen gedetacheerde werknemers ook heel wat voordelen waarop Belgische werknemers wel recht hebben. De Poolse chauffeur die gedetacheerd wordt naar België zal bijvoorbeeld geen recht hebben op de sectorale hospitalisatieverzekering en niet kunnen genieten van het pensioenfonds van de transportsector. De discriminatie blijft dus bestaan.

Meer nodig dan een goednieuwsshow!

Bij de Europese Commissie groeit blijkbaar het beseft dat de burgers het stilaan beu zijn om jobverlies en vermindering van sociale bescherming te slikken om de eenheidsmarkt de vrije loop te geven. Vrij verkeer van goederen en diensten is één zaak, Jan en Miet met de pet trekken het niet meer dat zij steeds de rekening betalen. De Europese Commissie had daarom ook de strijd tegen sociale dumping zelf op de Europese agenda gezet. Gemotiveerd door de Brexit en het succes van anti-Europese, populistische partijen. Het besef groeit immers dat de Europese bevolking de neerwaartse spiraal gestopt wil zien.

Nochtans zal er méér nodig zijn dan mooie verklaringen in de pers, die achteraf een lege doos lijken te zijn.

Je kan beter, Marianne!

Van ons krijg je geen goed rapport, Marianne Thyssen. We weten het, de collega’s commisarissen werken niet echt mee, en sommige lidstaten wringen zelfs openlijk tegen als met voorstellen komt. ‘Onze’ staatssecretaris De Backer wil de ELA bijvoorbeeld niet te veel armslag geven! Maar toch verwachten we méér en beter van jou. Want wie echt van Europa houdt, wil dat Europa verandert. Wie echt Europees denkt wil een ander Europa. Een Europa dat sociale regels opstelt en die even bindend en afdwingbaar als de begrotingsnormen bijvoorbeeld.

Frank Moreels
Voorzitter BTB

Andere blogs van Frank Moreels:

Tussen hoop en verbijstering ...

25 tips om sociale dumping te bestrijden