In gesprek met ... Peter Hulsmans.
In de nasleep van de feestperiode, waar alles, tenminste voor even, peis en vree was, er toffe cadeaus zijn uitgewisseld en de ‘beste wensen’ ons om de oren vlogen, vragen we ons af hoe het zit met de goede voornemens van onze regering.
Met veel tromgeroffel kondigde zij op 8 december aan rond te zijn met het zomerakkoord. Dat akkoord overstelpt weer vooral de bedrijfswereld met cadeaus en houdt het plebs zoet met brood en spelen. Zo mogen we voortaan, net zoals bij vrijetijdswerk voor 500 euro bijklussen. Op het eerste zicht een mooi meegenomen extraatje, maar enkel voor diegenen die minstens 4/5 werken of gepensioneerd zijn. Leefloners, werklozen en deeltijdse werknemers vallen uit de boot. Deze 500 euro is bovendien vrijgesteld van sociale bijdragen waardoor er dus voor onze eigen sociale zekerheid en bescherming nog maar eens minder middelen ter beschikking zullen zijn.
Dit komt dan nog eens bovenop de eerder ingevoerde flexi-jobs waar ook minder sociale bijdragen afgedragen moeten worden, de verlaging van de vennootschapsbelastingen en het nu al tot mislukken gedoemde plan ‘cash for cars’, een nachtelijk visioen in staat van complete dronkenschap dat de indruk moet geven dat de mobiliteitsproblemen plots zouden zijn opgelost.
Jongeren krijgen een rad voor de ogen gedraaid door hun bruto minimumlonen te verlagen. Netto krijgen ze niet minder, maar er wordt niet bij verteld dat onder andere vakantiegeld, eindejaarspremie en pensioen op het brutoloon worden berekend, waardoor deze ook aanzienlijk lager zullen zijn. Deze maatregelen, en dan komen we tot de kern van de zaak, nemen nog maar eens een serieuze hap (500 miljoen euro) uit de al zo fragiele sociale zekerheid.
De staatssecretaris van Armoedebestrijding zei op 8 oktober al dat de federale regering er niet in zal slagen om tegen het einde van deze legislatuur de doelstelling te halen om de Belgische armoedegrens op te trekken tot het Europese niveau. Nochtans stond in het regeerakkoord dat de leeflonen tegen 2019 zouden stijgen tot de Europese armoedegrens. Die doelstelling werd ook bevestigd in het Nationaal Hervormingsprogramma 2017.
Maatregelen die Jan met de pet treffen worden geforceerd doorgevoerd, vaak zonder overleg, maatregelen die soelaas kunnen bieden voor de minst bedeelden... Jammer, maar helaas.
In juli 2016 werd het Federale Armoedeplan goedgekeurd waarin maar liefst 61 acties vermeld worden. Deze acties werden tussen haakjes reeds als sociale grondrechten, vervat in art.23 van de Belgische Grondwet, opgenomen in 1994 (zie blog Het belang van automatische toekenning van sociale rechten).
Zou het mogelijk zijn om tenminste voor een poos te stoppen met het uitdenken van wereldvreemde ideeën die onze welvaartsstaat nog meer ontwrichten en zich te concentreren op het nakomen van overeenkomsten, beloftes en wetten uit het verleden?
Neem nu bijvoorbeeld het Handvest van de Sociaal Verzekerde. Dit Handvest, ingevoerd in 1997 bij de wet van 11 april 1995, legt de rechten van de sociaal verzekerden (alle personen die recht hebben op het systeem van de sociale zekerheid) vast in hun relaties met de openbare instellingen van sociale zekerheid en de meewerkende privé-instellingen (vakbonden, ziekenfondsen, fondsen jaarlijkse vakantie, enz.). Het handvest is dus voor bijna de ganse bevolking van toepassing.
Het gaat voornamelijk om de volgende rechten:
- het recht op duidelijke en volledige informatie en adviezen;
- het recht op de behandeling van een aanvraag binnen strikte termijnen;
- het recht op een gemotiveerde administratieve beslissing;
- het recht op de uitvoering van de beslissing – voornamelijk de uitbetaling van de gevraagde socialezekerheidsuitkering – ook binnen strikte termijnen;
- het recht op interesten, indien de termijnen niet worden nageleefd.
Het Handvest heeft dus tot doel dat de sociaal verzekerden hun rechten effectief kunnen laten gelden en aldus (kans)armoede beter wordt bestreden.
Ondanks de initiatieven die al genomen werden (zie blog Het belang van automatische toekenning van sociale rechten) is er nog zeer veel werk aan de winkel. Indien men enerzijds de SZ ge/misbruikt als melkkoe, kan men anderzijds deze initiatieven nooit voltooien. In België zijn er momenteel 2.232.000 personen (20,3 % !) die onder de voortdurende dreiging leven van armoede of sociale uitsluiting. De aanvragen voor het leefloon bijvoorbeeld zijn tussen 2015 en 2016 met maar liefst 9,3 % gestegen .
Het is de taak van de regering om te zorgen voor het welzijn van AL haar burgers, en niet enkel voor de kapitaalkrachtigen. Laat dat haar goede voornemen zijn voor 2018.
Peter Hulsmans
Adviseur ABVV-Metaal
Andere blogs van Peter:
Basisinkomen: doenbaar of wishful thinking?
Vakbondsvertegenwoordiging in het bedrijf verhoogt wel degelijk de arbeidskwaliteit
Wat heb jij te winnen (en te verliezen) bij een functieclassificatie?
Sociale zekerheid voor ‘Dummies’
Het belang van de automatische toekenning van sociale rechten