In gesprek met ... Fidel Gavilàn.

Dit jaar herdenken we de sluiting van de Renault-fabriek in Vilvoorde twintig jaar geleden. De sluiting leidde tot de Belgische wet van 13 februari 1998 houdende bepalingen tot bevordering van de tewerkstelling, de fameuze wet-Renault. Die wet schrijft de procedure voor die een bedrijf moet volgen als het tot collectieve ontslagen wil overgaan. Maar de vraag is: wat speelt er zich af in het bedrijf voor er wordt geopteerd voor een reorganisatie? Wie of wat is een raad van bestuur & wat is het belang van een grondige analyse van de economische en financiële informatie? Welke elementen uit die informatie kunnen helpen?

Meer, meer, meer

Elke privéonderneming heeft als doel winst te maken. Winst is het verschil tussen de opbrengsten en de kosten. De onderneming moet niet alleen dit jaar winst maken, maar ook het volgend jaar en het jaar daarop, ... Met andere woorden, de onderneming moet ook groeien.

Een aantal elementen bepalen die winstgevendheid: de prijs, de hoeveelheid, de voorraden, opvolging van facturatie, ... maar ook de productiviteit.

Wat is productiviteit?

Productiviteit heeft de efficiëntie van de onderneming weer. Een onderdeel van die algemene productiviteit is de arbeidsproductiviteit. De arbeidsproductiviteit is het aantal eenheden product (goederen of diensten) dat per werknemer per tijdseenheid wordt gemaakt. Hoe productiever de onderneming, hoe winstgevender (in principe). Als de productiviteit daalt, daalt doorgaans ook de winstgevendheid.

Als een onderneming geconfronteerd wordt met dalende verkopen of als de voorraden zich opstapelen of wanneer bepaalde machines stilstaan, omdat er geen orders binnen komen, dan mag je ervan uitgaan dat de productiviteit in die afdeling of voor dat product daalt. Die dalende productiviteit tast de winst(gevendheid) aan. Blijft die daling duren, dan wordt ingegrepen.

Maar wie grijpt in?

Belangrijke beslissingen binnen een bedrijf worden genomen door de raad van bestuur en niet door het plaatselijk management. In de raad van bestuur zetelen de vertegenwoordigers van de aandeelhouders, de eigenaars van de firma, zo je wilt.

De raad van bestuur vraagt aan het lokaal management of aan een adviesbureau zoals Mc Kinsey, Roland Berger of Boston Consulting om alternatieven uit te zoeken voor de dalende winstgevendheid. Een paar maanden later ligt het resultaat van die studie op tafel en worden de verschillende scenario's besproken door de raad van bestuur. Als de raad van bestuur beslist om te sluiten of te reorganiseren, wordt kort daarop de ondernemingsraad geïnformeerd.

Tussen de vaststelling van een probleem en de beslissing van de raad van bestuur ligt doorgaans een periode van één jaar.

Wat zijn de signalen?

(Langere) periodes van tijdelijke werkloosheid, onderbenutting van een machine of afdeling, teruglopende verkopen, dalende of geen investeringen, verloop van managers, ...

Een grondige analyse van de statutaire jaarrekening aangevuld met bijkomende informatie, zoals de groepscijfers, de productiviteit, gegevens over de marktevolutie, ... kunnen helpen bij het vastleggen van een probleem.

Eenmaal de beslissing genomen door de raad van bestuur, is de beslissing onomkeerbaar. Dit benadrukt het belang van anticiperen en van een grondige analyse van de economische en financiële informatie!

Een aantal voorbeelden

Eind 2003 gonsden de geruchten over de verkoop van Philips Lommel. Philips Lommel was toen een onderdeel de business unit ‘Enabling technology’. Aan de hand van de jaarrekeningen van de voorgaande jaren konden we zien dat Philips gestopt was met te investeren in Lommel. Bovendien kondigde Philips in zijn groepscijfers de verkoop van de Enabling Technology Group. De directie kon op de OR de geruchten niet meer ontkennen ...

In 2005 zat Volkswagen met een overcapaciteit en dalende winstcijfers, gekoppeld aan een nieuwe CEO. VW Brussel produceerde toen de Golf net zoals Wolfsburg en een andere Duitse plant. Brussel was de tweede meest productieve fabriek, voor Wolfsburg. De beslissing om VW Brussel te sluiten was een politieke beslissing, als je weet dat de Duitse deelstaat Niedersachsen hoofdaandeelhouder is van de Volkswagengroep en dat VW Wolfsburg 50.000 werknemers telde! De alarmsignalen voor de ondernemingsraad waren de ontbrekende investeringen en een eenmalige uitkering van 50 miljoen euro aan de aandeelhouders.

Fidel Gavilan
Adviseur ABVV-Metaal

Andere blogs van Fidel:

Duitsland gidsland of toch niet?
Tien aandachtspunten voor de delegee bij een EFI-analyse
2 x 10 punten om af te checken voor je aan een EFI begint
5 redenen waarom jongeren de speelbal zijn van de Vlaamse/federale regering
To ruling or not to ruling
Betoog 20 september mee tegen het TTIP, CETA en TiSA