In gesprek met ... Natalie Eggermont.

Waarom naast Trump ook de NAVO-top voldoende redenen geeft om op straat te komen voor het klimaat op 24 mei. 

Het is officieel: de Amerikaanse president Donald Trump komt eind mei naar België. Hij reist naar aanleiding van de NAVO-top naar ons land – dat hij onlangs zowel bestempelde als een “hell hole” en als een “prachtige stad” [sic].

Premier Charles Michel reageerde dolenthousiast in het VRT Nieuws en zei Trumps komst “zeer positief” te vinden, meer nog “een belangrijk moment dat onze internationale rol bevestigt”. Tegelijkertijd gaven reeds duizenden mensen op sociale media aan Michels enthousiasme niet te delen en is nu ook de beloofde protestmars officieel.

Vuile oorlogen

Er zullen op die protestmars heel wat klimaatvrienden aanwezig zijn. En met reden. Het is intussen alom bekend dat President Trump een gevaar is voor het klimaat. Een steenkool liefhebbende klimaatontkenner die de Verenigde Staten wil terugtrekken uit het klimaatakkoord en er geen graten in ziet om naar olie te boren in nationale parken. Wat echter veel minder bekend is, is dat ook de NAVO-top voldoende redenen geeft om op straat te komen voor het klimaat. Het gaat daar immers niet uitsluitend over oorlog en vrede.

Allereerst is oorlog voeren letterlijk een vuil spelletje. De militaire industrie is een van de meest vervuilende industrieën met een torenhoge uitstoot van broeikasgassen (het Amerikaans leger dat Trump zo graag wil uitbreiden is nota bene de grootste verbruiker van olie in de wereld). Zelf blijven ze voorlopig echter volledig buiten schot. Net zoals ‘fossiele brandstoffen’ en ‘vrijhandel’ komen de woorden ‘defensie’, ‘oorlog’ of ‘militaire industrie’ niet voor in het akkoord van Parijs.

De verantwoordelijkheid van de militaire industrie voor de klimaatcrisis gaat echter veel verder dan hun eigen gebruik van olie en steenkool. Het is niet enkel een passieve verbruiker, maar ook een actieve verdediger en beschermengel van de fossielebrandstofindustrie. Bij de oorlog in Irak zagen we bijvoorbeeld dat de militaire en wapenindustrie een fervente voorstander was van militaire interventie. Algemeen wordt het militair apparaat in deze wereld met regelmaat van de klok ingezet voor het controleren van olierijke gebieden en de bescherming van transportroutes. Recent nog kwam in de Verenigde Staten het leger de vredevolle protesten tegen de North Dakota Pipeline de kop indrukken.

Apocalypse now

Toch is het meest verontrustende de NAVO-visie rond klimaatverandering. In tegenstelling tot Trump zijn ze geen klimaatontkenners. Integendeel: de organisatie lobbyt al jaren bij het Pentagon om de klimaatverandering serieus te nemen, waarschuwend dat het de meest kritieke en moeilijkste uitdaging is van de 21e eeuw. Na het communisme in de 20e eeuw, is nu de klimaatverandering volgens hen dé wereldwijde bedreiging van de 21e eeuw. De militaire strategen beseffen maar al te goed dat de opwarming van de aarde zal leiden tot droogte, overstromingen, mislukte oogsten, honger, vluchtelingenstromen, ... kortom: conflicten.

Voorkomen is beter dan genezen, zou je dan denken, maar niet in de logica van NAVO-generaals. Zij vinden het zoeken naar mogelijkheden om de klimaatverandering tegen te gaan – zoals de omschakeling naar hernieuwbare energie of herwaardering van de natuur – een verspilling van tijd en moeite en focussen zich liever op de voorbereiding van de apocalyps. De klimaatverandering is onomkeerbaar: now deal with it.

Hun aanpak van het probleem? U raadt het al: legers en wapens.

Klimaat en terrorisme

Uitbreiding van militaire basissen, grensbeveiliging, controle van conflicten en repressie van sociale onrust ... Dat alles staat op de todolijst van de NAVO-lidstaten. Ook andere internationale instellingen volgen de logica. De Wereldbank gaf de voorbije jaren een flinke boost aan haar fondsen voor ‘klimaatadaptatie’ – aanpassing aan klimaatverandering – met slechts een beperkt budget voor ‘klimaatmitigatie’ voorkomen van klimaatverandering. De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties begon op haar beurt te speculeren over de oprichting van een globale eco-veiligheidsmacht – de Groenhelmen – die zouden worden ingezet in conflicten veroorzaakt door stijgende zeespiegels, krimpende voorraden of de klimaatverandering in het algemeen. De vele slachtoffers worden zo een ‘bedreiging’ die moet worden gecontroleerd of bevochten.

Het is intussen zelfs zover gekomen dat de militaire industrie openlijk toegeeft dat de klimaatverandering eigenlijk geen ‘bedreiging’ is maar een ‘opportuniteit’. Het ideale excuus om overal militaire basissen te openen en gewapende mannen de straat op te sturen. Of zoals Admiraal Lopez, voormalig opperbevelhebber van de US Marine, het stelde: “De klimaatverandering zal de voorwaarden scheppen om de war on terror uit te breiden.” Twee vliegen in één klap.

Ik weet dus waarom ik de 24e op straat zal komen: tegen alles waar Trump voor staat, maar óók tegen een militaire aanpak van de klimaatverandering. Onze aanpak moet geleid worden door principes van mensenrechten en solidariteit, in plaats van militarisering en uitbuiting. Zoals Einstein al zei: we kunnen een probleem nooit oplossen door de manier van denken die het veroorzaakt heeft.

Natalie Eggermont
Machiniste van Climate Express, auteur van het boek Climate Express: sporen van verandering en een van de initiatiefnemers van de protestbetoging tegen Trump.

Andere blogs van Natalie:

Klimaat: verontwaardigde burgers gezocht!