In gesprek met ... Vera Claes.

Partnergeweld is een belangrijk maatschappelijk thema. De tijd dat het beschouwd werd als een privéaangelegenheid tussen twee mensen ligt gelukkig al enige tijd achter ons. Toch is er nog een hele weg af te leggen. De progressieve vrouwenbeweging zij-kant sensibiliseert samen met andere organisaties al jarenlang om geweld in partnerrelaties te voorkomen en het beleid te wijzen op zijn verantwoordelijkheid in de aanpak ervan.

Dit najaar organiseert zij-kant samen met VIVA-SVV en de Beweging tegen Geweld vzw ZIJN een campagne over een van de belangrijkste triggers van partnergeweld: jaloezie. Onderzoek toont immers aan dat jaloezie vaak aan de basis ligt van geweld bij koppels. Daarom is het belangrijk om jaloers gedrag te (h)erkennen. Dat is niet vanzelfsprekend, want vooral jonge koppels zien jaloezie als een teken van oprechte liefde. “Hij is jaloers, dus hij ziet mij graag” is een vaak gehoord statement. Maar wat als jaloezie zo allesoverheersend wordt, dat de relatie evolueert naar controlegedrag en het ‘groene monster’ niet meer in te tomen is? Met de lancering van een campagne, een jaloezietest en een origineel filmpje willen zij-kant, VIVA-SVV en vzw Zijn vooral jongvolwassenen wijzen op de signalen en gevaren van jaloezie. In de hoofdrol van de ludieke campagnespot: een kat.

Jaloezie komt vaak voor bij jonge koppels. Dat blijkt onder meer uit een digitale relatietest die de drie organisatoren afnamen bij meer dan 5.000 respondenten in 2015. 35 % van de respondenten zei toen dat hun partner soms hun sms’jes, e-mails en Facebook-berichten leest en er nieuwsgierige vragen over stelt. 8 % ging nooit iets drinken met iemand anders, omdat de partner dit niet oké vindt. Om nader te onderzoeken hoe jaloers koppels in hun relatie zijn, lanceren zij-kant, VIVA-SVV en vzw Zijn een campagne met een jaloezietest om de resultaten van de relatietest verder uit te diepen en te onderzoeken hoe jaloers partners in hun relatie zijn en of er hierbij verschillen zijn tussen jonge en oudere koppels.

Virtueel partnergeweld versus liefde

Jaloers gedrag is niet onschuldig. Uit eerder onderzoek van de Universiteit Antwerpen blijkt dat bijna de helft van de jongeren extreem jaloerse gedragingen stelt, zoals online profielen controleren, mekaar voortdurend uitvragen over elkaars whereabouts of systematisch berichten sturen om te controleren waar de partner uithangt. Dit gedrag is een vorm van virtueel partnergeweld, vinden de onderzoekers.

Toch herkennen adolescenten dit jaloerse gedrag niet als een vorm van geweld. Een ander onderzoek van de Franse Gemeenschap wijst uit dat 38 % van de jongeren jaloezie ziet als een bewijs van ware liefde. Vooral de jongens en meisjes die slachtoffer of dader zijn van geweld, gaan akkoord met die stelling. Op die manier kan jaloezie een relatie zwaar onder druk zetten, zeker wanneer ze leidt tot dergelijk beklemmend controlegedrag. Wanneer jaloezie zo’n proporties aanneemt, ligt ze ook aan de basis van psychisch partnergeweld, dat ook weer verder kan escaleren in fysiek geweld.

Niet elke vorm van jaloezie is ongezond. Iedereen is wel eens jaloers in mindere of meerdere mate. Om nauwkeurig te onderzoeken hoe jaloers partners en in het bijzonder jonge koppels ten opzichte van elkaar zijn, ontwikkelden zij-kant, VIVA-SVV en vzw ZIJN een online test die peilt naar de verschillende gradaties van jaloezie: reactieve, angstige en preventieve jaloezie.

Bij reactieve jaloezie zijn mensen jaloers omwille van een concrete aanleiding, bijv. wanneer ze zien dat hun partner haar/zijn ex-vriend(in) stevig omarmt. Dit kan een normale vorm van jaloezie opwekken. Angstige jaloezie is een ongezondere vorm. Het betekent vaak bang zijn voor de mogelijkheid dat de partner bedriegt of de relatie wil stopzetten, ook wanneer hiervoor geen concrete aanleiding is.

Preventieve jaloezie is jaloers zijn zonder aanleiding en als vorm van systematisch controlegedrag in een poging om te voorkomen dat de partner zou kunnen bedriegen of verlaten. Het gaat samen met verbieden, controleren, bezitterig gedrag.

In de jaloezietest wordt gepolst naar die drie vormen. Daarnaast is er ook nog afgunst, wat niet hetzelfde is. Jaloezie ontstaat altijd in een liefdesrelatie, afgunst kan in elke relatie of menselijke verhouding.

Jaloerse Jonas en zijn Lady

Hoe dwaas jaloezie kan zijn bewijst het ludieke filmpje van de campagne. De virale spot met Lady, de poes in de hoofdrol en haar baasje, Jonas, toont de absurditeit van jaloezie en houdt zo mensen een spiegel voor. Het filmpje legt de link naar de jaloezietest, waar partners kunnen nagaan hoe hoog ze scoren op hun jaloezie. De website wijst verder op de nefaste gevolgen van jaloezie en reikt tips aan het groene monster in jezelf te temmen en om te reageren op een jaloerse partner.

Het filmpje, de jaloezietest en alle verdere info over de campagne vind je op de campagnewebsite www.horenzienenpraten.be

Deel ook het filmpje op sociale media: https://www.facebook.com/zijkantvzw en https://twitter.com/zij_kant

Vera Claes
Nationaal secretaris zij-kant vzw, de progressieve vrouwenbeweging

Andere blogs van Vera:

One Billion Rising: de kracht van een miljard

Hoera, vrouwen verdienen meer dan mannen! (als ze geen partner en kinderen hebben)