In gesprek met ... Magda De Meyer.
Vandaag de dag lijkt het voor velen vanzelfsprekend dat vrouwen uit werken gaan en de zorg voor het gezin met een bevredigende carrière combineren. Toch hebben heel wat vrouwen het niet makkelijk met de combinatie gezin en arbeid, vermits een pak bedrijven verre van vrouwvriendelijk zijn.
Een erg flagrante manier waarop dit zichtbaar wordt, is de discriminatie die veel werkneemsters ervaren omwille van zwangerschap. Uit onderzoek van Lieve Lembrechts, Elke Valgaeren, en Patrizia Zanoni blijkt dat ruim 20 % van de klachtendossiers die het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen in 2008 behandelde, te maken had met zwangerschap, bevalling of moederschap (een stijging van meer dan 40 % tegenover het jaar daarvoor).
In het Jaarverslag 2014 van het Instituut blijkt de trend nog steeds dezelfde: de meeste klachten in 2014 hielden verband met het domein ‘werk’. Meer dan 7 op 10 van de meldingen met betrekking tot werk waren afkomstig van vrouwen en nog steeds blijken er discriminaties tegen zwangere vrouwen te bestaan. De vaakst voorkomende houden verband met de aanwerving (13 %), de arbeidsvoorwaarden (26 %) en het einde van de arbeidsrelatie (48 %).
Dit soort discriminatie gebeurt dus doorheen heel de loopbaan: zowel op het moment van de sollicitatie als op het moment van aanwerving of wanneer een werkneemster naar een andere positie overgeplaatst wil worden. Lees er de site SASSY (Sharing Academic Sexism Stories with You) maar eens op na met talloze getuigenissen van onderzoeksters die niet voor een project aangenomen werden, omdat ze “te veel oogde[n] als iemand die klaar was voor kinderen” (sic!).
Bovendien kan zo’n achterhaalde visie op zwangerschap en/of moederschap er ook voor zorgen dat een werkneemster tegen haar wil overgeplaatst wordt, dat ze gedurende een beperkter aantal uren tewerkgesteld wordt, of dat ze een uurrooster toebedeeld krijgt dat moeilijk te combineren valt met de zorg voor het gezin.
Heel wat werkgevers (en soms ook de mannelijke collega’s) bekijken een zwangere werkneemster als een verre van ‘ideale werknemer’. Een compleet foute perceptie van zwangere werkneemsters is blijkbaar wijd verspreid: ze worden gezien als minder bekwaam, minder toegewijd, minder gemotiveerd, en soms zelfs als onbetrouwbaar. Daarbij heerst er ook het idee dat ze emotioneler, irrationeel, ongehoorzaam en te afhankelijk zouden zijn. Kortom, het regent genderstereotiepen die in dit geval nog eens extra uitvergroot worden.
Niet alleen ontmoedigt dit soort discriminatie jonge en aanstaande moeders om een professionele loopbaan uit te bouwen, het blijkt daarbij ook dat heel wat werkneemsters onvoldoende geïnformeerd zijn over hun rechten en mogelijkheden tijdens zwanger- en/of moederschap. Bijzonder kwetsbare groepen hierin zijn allochtone werkneemsters, werkneemsters met een beperking, jonge en ongehuwde moeders, werkneemsters uit de lagere loonklasse, en vrouwen die voor meerdere kinderen zorgen. Zij hebben te kampen met verschillende vormen van discriminatie, die variëren van problemen met zwanger- en moederschapsverlof tot financiële discriminatie en spanningen met hun overste. Weinig vrouwen kennen hun rechten, of durven klacht indienen uit schrik om hun werk te verliezen.
Met de Vrouwenraad kijken we met belangstelling uit naar bedrijven die dit soort van stereotiepe redeneringen achter zich hebben gelaten en een écht vrouwvriendelijk beleid voeren waar mannen én vrouwen beter van worden. Hebt u ook zo’n werkgever? Laat het ons weten !
Magda De Meyer
Voorzitter Vrouwenraad