In gesprek met ... Wim Careel.
Naar aanleiding van het Wereld Economisch Forum in Davos, publiceerde Oxfam een studie over ongelijkheid. Voornaamste conclusie: 62 superrijken bezitten evenveel als de armste helft van de wereldbevolking. Geert Noels, een van onze invloedrijkste (rechtse) economische opiniemakers, was er als de kippen bij om het onderzoek opzij te zetten als pure nonsens. Het zit zogezegd vol met methodologische en statistische onduidelijkheden. En bovendien “hebben Bill Gates en Mark Zuckerberg een groot deel van hun vermogen geschonken aan het goede doel”, aldus Noels op Twitter. Los van de kwestie in welke mate zijn argumenten hout snijden (met statistiek kan men inderdaad bijna alles bewijzen), gaat hij mijlenver voorbij aan de essentie van het verhaal.
Oxfam wil aantonen dat armoede en ongelijkheid geen natuurwetten zijn. Ze vloeien voort uit een economisch systeem, waar zonder al te veel problemen meer dan 6000 miljard euro in belastingparadijzen kan worden geparkeerd. 6000 miljard! Dat is 2 keer het bruto binnenlands product van Duitsland of 11 keer dat van België. Maar liefst 30 % van het volledige Afrikaanse vermogen is ondergebracht in fiscale vrijhavens. Hierdoor loopt Afrika in zijn geheel naar schatting zo’n 13 miljard euro belastingopbrengsten per jaar mis. Ter info: het zijn niet deze cijfers die Geert Noels betwist. Meer nog: hij rept er met geen woord over.
Ondertussen leven een miljard mensen in absolute armoede, vooral in Sub-Sahara-Afrika en Zuid-Azië. De Wereldbank definieert ‘absolute armoede’ als minder verdienen dan 1,25 dollar per dag. Wie bijvoorbeeld 1,5 dollar per dag verdient, wordt niet opgenomen in deze statistieken. Anno 2016 leeft een aanzienlijk deel van de wereldbevolking dus nog steeds in bedenkelijke of schrijnende omstandigheden. Deze groep wordt enkel met rijkdom geconfronteerd in etalages van luxewinkels of in vijfsterrenhotels, waar sommigen van hen werken als poetshulp. Via Amerikaanse series en films, maar vooral via sociale media (Facebook, Instagram, ...) zien zij hoe Westerlingen (ook jij en ik) in luxe baden.
Volgens psychiater Dirk De Wachter is het deze toestand die de komende decennia zal zorgen voor grote migratiebewegingen en vluchtelingenstromen. Op Radio 1 verwoordde hij het als volgt: “In de Middeleeuwen kwamen de mensen van West-Europa in opstand tegen de onrechtvaardigheid. Ze bestormden de kastelen, want daar was alles en zij hadden niets. Door de globalisering en de internetcultuur is dat een mondiaal gegeven geworden. Mensen in hele verre streken zien hoe wij hier leven, en de technologie maakt het mogelijk om snel naar hier te komen.”
De oorlogsvluchtelingen uit Syrië, Afghanistan, Irak, Nigeria, Tsjaad, ... redeneren volgens hetzelfde principe. En wie kan hen dit kwalijk nemen? Het Westen is rijk en heeft – althans voorlopig nog – sterk uitgebouwde welvaartsstaten. Veel van de hedendaagse conflicten zijn trouwens (op zijn minst gedeeltelijk) het gevolg van globale ongelijkheid. Ongelijkheid en marginalisering zijn oorzaken van terrorisme.
Bestrijden van (extreme) ongelijkheid zou dus een absolute prioriteit moeten zijn. Dat is natuurlijk gemakkelijker gezegd dan gedaan, en ondertussen moeten onze onmiddellijke problemen aangepakt worden (vluchtelingen, terrorisme, jobs, ...). Maar op lange termijn zijn economische, fiscale en sociale rechtvaardigheid de enige oplossingen. Dat is natuurlijk iets fundamenteler dan een paar miljardairs die hun vermogen schenken aan het goede doel... . Teken hier alvast de petitie voor een meer rechtvaardige fiscaliteit!
Wim Careel
Vormingswerker ABVV-Metaal
Andere blogs van Wim:
Waarom een mening spuien over de taxshift best gebeurt met kennis van zaken
Werkbaar werk niet meer weg te denken van de sociale agenda