In gesprek met ... Sarah Bonroy.
1 mei: denk feest, denk protest, denk muziek! Ik stel me dan ook de vraag: welke muziek past bij deze rode feestdag? Welke liedjes vertellen het verhaal van de waarden die we associëren met 1 mei: solidariteit, vrijheid, gelijkheid? Omdat het een feestdag is en jullie jullie rust dubbel en dik verdiend hebben, heb ik het werk dan maar helemaal voor jullie gedaan. Check hier mijn 10 favoriete protestsongs die mijn linkse hart wat sneller doen slaan. Niet in een top 10-lijstje, maar à la het radioprogramma 'De wereld draait door': elk liedje is op de ene of de andere manier gelinkt aan het volgende.
Van start gaan we, hoe kon het ook anders, met '9 to 5' van Dolly Parton. Want vandaag vieren we toch ook de invoering van de achturige werkdag. Wat een manier om aan de kost te komen, van 9 tot 17 uur het beste van jezelf aan je baas geven. Velen onder ons zitten nochtans in het zelfde schuitje als Dolly...
We draaien door naar 'Soms vraagt een mens zich af' van Gorki.
Soms vraag je jezelf toch af hoe we het in godsnaam overleven, die ratrace van elke dag. Het is dan ook geen wonder dat werknemers bij de bosjes uitgebrand uitvallen. Al het gepeins ten spijt, leggen velen onder ons, als rasechte pendelaars, elke morgen plichtsgetrouw de heldentocht in de file af richting het werk.
En hoe we dat doen, vertelt Fischer-Z ons in 'The Worker', je weet wel, zoals het ledenblad van het ABVV, De Nieuwe Werker. Je zou er bijna neerslachtig van worden, dat liedje 'The Worker'. Is werken tijdverspilling? Maar wat moeten we anders? Wij hebben geluk met ons prachtige sociale vangnet. In Amerika is het wat anders. Michael Franti & Spearhead bezingen dit in hun prachtige versie van het Engelstalige kinderliedje 'Hole in The Bucket'. Het werk van Franti wordt vaak gekenmerkt door een positieve pacifistische en progressieve instelling.
We linken werk en werken, aan het gebrek aan werk en de armoede waarin je kunt terechtkomen zonder werk.
Armoede: het kan ons allemaal treffen. Iedereen! Deze link neemt ons mee naar 'Iedereen is van de Wereld' van The Scene. De tekst van dit nummer spreekt voor zich. Rood, zwart, wit, geel, jong, oud, man of vrouw voor ons en The Scene maakt het alvast niet uit! Zo zou het moeten in de ideale wereld, maar daarin leven we niet.
We linken naar 'Killing in the name' van Rage Against the Machine. Dat gaat over racisme in Amerikaanse overheidsinstanties. Met de verwijzing "Those who died, are justified, for wearing your badge they're the chosen whites", waarbij gezagsdragers ('wearing a badge') in verband worden gebracht met 'chosen whites', verwijzend naar de blanke mannen in witte kleding van de KKK. Het nummer eindigt met de zin "Fuck you, I won't do what you tell me", die 16 keer wordt herhaald... Dat kan al gelden als protestsong, nee?
Doden in de naam van wat of wie dan ook, het kan niet. Het kan ook niet om vreedzame protestanten af te knallen. We draaien door naar 'Sunday Bloody Sunday' van U2.
Bloody Sunday was een schietpartij in Derry, Noord-Ierland. Op zondag 30 januari 1972 bereikte de spanningen er een hoogtepunt. Na een vreedzame, maar door de Britten verboden, demonstratie voor de burgerrechten in het stadsdeel Bogside, brak er een gevecht uit waarbij jongeren stenen gooiden, waarop de soldaten reageerden met traangas en rubberen kogels. De situatie liep vervolgens volledig uit de hand. Wat volgde, was een massale eenzijdige schietpartij waarbij de Britse soldaten meer dan honderd kogels afvuurden op een grotendeels vluchtende menigte. Het eerste dodelijke slachtoffer van die dag was John Duddy, die in zijn rug geschoten werd terwijl hij rende voor zijn leven. Later zouden er nog twaalf anderen volgen. Ook vielen er veertien zwaargewonden, van wie er twee waren overreden door een Brits pantservoertuig.
Een hele bevolkingsgroep onderdrukken, omdat ze niet hetzelfde etiket dragen als de gevestigde macht: dat gebeurde ook in Zuid-Afrika. Daar nam Nelson Mandela het voortouw om op te komen voor de afschaffing van het apartheidsregime. Apartheid mag je letterlijk nemen, zwarte en blanken werden in het publieke leven van elkaar gescheiden. Het was een officieel systeem van rassensegregatie. Maar er was nog hoop in Johannesburg. We linken naar 'Gimme Hope Jo'anna' van Eddy Grant. Jo'anna is een verwijzing naar Johannesburg, hoofdstad van Zuid-Afrika. Het lied stak en hart onder de riem van de apartheidsstrijders die samen met Nelson Mandela streden tegen het apartheidsregime in Zuid-Afrika.
Moeten we ons laten doen? Is het geen tijd dat we voor onszelf en de zwakkeren in onze samenleving op komen? We linken naar protest. "Rise up and take the power back. It's time the fat cats had a heart attack." Zo roept Muse ons op tot verzet in 'Uprising' van het album The Resistance. Toen ze aan deze plaat begonnen, waren er wereldwijd spanningen voelbaar door de toenmalige kredietcrisis met de gekende gevolgen. Het was ook al een tijd geleden dat er zoveel mensen de straat opkwamen om te protesteren. Denk maar aan Indignado en andere bewegingen zoals Occupy Wallstreet. 'Uprising' draagt dat protestgevoel met zich mee, dat wantrouwen tegenover de machthebbers. We worden steeds geacht onze mond te houden en maar gewoon verder te doen.
Zijn de tijden aan het veranderen? Dat zullen ze zeker. En hoe? Daar kunnen we samen voor zorgen. We laten Bob Dylan het laatste woord in 'The times they are a-changing'.
Mijn protestsong hitlist:
1. 9 to 5 - Dolly Parton (1980)
2. Soms vraagt een mens zich af - Gorki (1998)
3. The Worker - Fischer-Z (1979)
4. Hole in the bucket - Michael Franti & Spearhead (1994)
5. Iedereen is van de wereld - The Scene (1991)
6. Sunday Bloody Sunday - U2 (1983)
7. Gimme hope Jo'anna - Eddy Grant (1988)
8. Killing in the name - Rage Against the Machine (1992)
9. Uprising - Muse (2009)
10. The times they are a-changing - Bob Dylan (1967)
Sarah Bonroy
Administratief medewerkster en FBZ ABVV-Metaal