In gesprek met ... Adri Craens.

Haast elke week staan er meerdere artikelen in de krant over een ernstig arbeidsongeval op een bouwwerf, in een fabriek of bij wegenwerken. Helaas gaat het soms ook over een arbeidsongeval met dodelijke afloop.

Als we er de statistieken (aantal arbeidsongevallen in 2013) bijnemen van het Fonds voor Arbeidsongevallen, dan zien we niet alleen het menselijk leed. Je krijgt dan ook een breder beeld van de problematiek van arbeidsongevallen. Met 150.519 arbeidsongevallen in 2013 (waarvan 123 met dodelijke afloop en bijna 12.000 arbeidsongevallen op de werkvloer met blijvende ongeschiktheid) kun je maar alleen vaststellen dat er nog veel werk aan de winkel is. Zowel voor de overheid, de ondernemingen en hun preventiediensten, de vakbonden en hun delegees, als de werknemers die dagelijks aan deze risico's worden blootgesteld.

Een veilige en gezonde werkomgeving en werkpost zijn en blijven voor ABVV-Metaal een topprioriteit. Ieder jaar nemen we als ABVV dan ook deel aan de werelddag voor meer en betere veiligheid en gezondheid op het werk. Die dag zal het ABVV extra actie en campagne voeren in tal van ondernemingen om de arbeidsomstandigheden te verbeteren en het aantal arbeidsongevallen te verminderen.

Zulke acties en campagnes dienen om alle betrokken partijen bewust te maken dat elke werknemer recht heeft om te werken in een veilige en gezonde werkomgeving. Maar daarmee alleen komen we er niet. Elke betrokken partij in de arbeidsongevallenproblematiek zal zijn steentje moeten bijdrage, zodat de risico's op een arbeidsongeval zo laag mogelijk liggen.

1. Overheid

De overheid moet steeds zo dynamisch mogelijk op zoek gaan naar instrumenten en structurele methodes om arbeidsongevallen te voorkomen. Zij hebben de bevoegdheid om desnoods nieuwe wettelijke instrumenten te creëren of oude aan te passen die in elke onderneming toepasbaar zijn ... in een groot metaalbedrijf zoals ArcelorMittal, in een startende kmo, maar ook bij de bakker en beenhouwer om de hoek. De overheid heeft ook de bevoegdheid om toezicht te houden op de ondernemingen, opdat zij een degelijk welzijnsbeleid zouden voeren. Geen gemakkelijke opdracht als je weet dat het taken- en opdrachtenpakket van de inspectiediensten de laatste jaren steeds uitbreiden, terwijl het aantal inspecteurs alsmaar gedaald is.
Daarbij maken we de bijkomende bedenking over het paradepaardje van deze rechtse regering, namelijk 'bezuinigen op uitgaven en kosten in de sociale zekerheid'. Arbeidsongevallen vallen dan ook onder ons sociaal zekerheidstelsel. Regeringspartij N-VA profileert zich graag als de partij die de belangen verdedigt van de hardwerkende Vlaming... Nu, de hardwerkende Vlaming gaat ook graag veilig en gezond werken, lijkt ons.

2. Werkgever

De ondernemingen hebben de middelen in handen, opdat het welzijnsbeleid in functie zou staan van het welzijn van de werknemers. in de Welzijnswet staat dan ook letterlijk: De werkgever treft de nodige maatregelen ter bevordering van het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk.

Deze wet voorziet ook ondersteuning door specialisten voor de werkgevers om voluit op veiligheid en gezondheid in te zetten. Zowel de preventieadviseur, als de hiërarchische leiding, alsook de werknemers, als ervaringsdeskundigen, zijn waardevolle adviseurs op dat vlak. Maak er dan ook gebruik van en luister aandachtig naar hun advies.

Niet alleen het advies van de adviseurs, maar ook de incidenten, ongevallenverslagen en aangiftes van arbeidsongevallen kunnen een belangrijke indicatie zijn van waar het welszijnsbeleid moet worden bijgestuurd.

Het is dan ook onbegrijpelijk dat sommige werkgevers er niet voor terugdeinzen om druk uit te oefenen op de slachtoffers van een arbeidsongeval, opdat deze geen aangifte zouden doen of de periode van de arbeidsongeschiktheid zouden inkorten. Evenmin kan het toch niet dat bedrijven geen degelijk preventiebeleid hebben op vlak van arbeidsongevallen en incidenten. Ook wordt steeds meer de verantwoordelijkheid bij de werknemer gelegd. Daarbij wordt een risicoanalyse wel eens 'vergeten'...

3. Werknemers

Elke werknemer heeft natuurlijk ook een verantwoordelijkheid te dragen en zo zijn steentje bij te dragen aan zijn eigen veiligheid en gezondheid, maar ook die van zijn collega's. Dat doe je door op de juiste wijze gebruik te maken van machines, toestellen, gereedschappen, gevaaarlijke stoffen en bijvoorbeeld

vervoermiddelen. Ook de persoonlijke beschermingsmiddelen die je ter beschikking zijn gesteld door de werkgever moeten correct gebruiken.

Daarvoor moet de werkgever elke werknemer een degelijk onthaal (door ervaren collega) en een afdoende opleiding en begeleiding geven, zodat elke werknemer goed op de hoogte is van de risico's op zijn werkpost of functie. Wat stellen we in de praktijk vast? Inderdaad: time is money. Zo is het niet de bedoeling om de specifieke veiligheidsvoorzieningen willekeurig uit te schakelen, te veranderen of te verplaatsen.

Wat de specifieke veiligheidsvoorzieningen betreft, draagt de rechtstreeks leidinggevende een grote verantwoordelijkheid. Hij/zij moet er zeker van zijn dat de werknemers niet alleen de nodige inlichtingen en instructies hebben gekregen ... hij/zij moet zich er ook van vergewissen dat de werknemers deze goed begrepen hebben en in praktijk brengen.

Als alle betrokken partijen zich meer bewust worden van de risico's en streven naar een betere veiligheid en gezondheid op het werk, lezen we ongetwijfeld minder krantenartikelen over een ernstig arbeidsongeval of een arbeidsongeval met dodelijke afloop. Het rechtstreekse gevolg? Bij het Fonds voor Arbeidsongevallen zullen de statistieken wellicht ook gunstiger uitvallen. Want achter ieder arbeidsongeval schuilen soms veel meer problemen dan je denkt (onherstelbare kwetsuren, psychologische weerslag, economisch verlies), zowel voor het slachtoffer, als de getuigen, als het bedrijf.

So keep the focus on safety first!

Adri Craens
Vormingswerker ABVV-Metaal

In ons e-book 'Wat te doen bij een arbeidsongeval?' vind je ondersteuning indien je het slachtoffer bent van een arbeidsongeval.

Volgend vormingsjaar (2015-2016) wijden we een vormingsmodule van vier dagen aan de problematiek van arbeidsongevallen. Thema's als geweigerde arbeidsongevallen, onderaangifte door werkgevers, terugkeerbeleid na ziekte of ongeval en aangepast werk zullen de revue passeren. Mocht je interesse hebben om deze module te volgen, neem dan contact op met je secretaris zodat hij/zij je kan inschrijven. Voor meer info en de nodige contactgegevens, open de vormingsbrochure.