In gesprek met ... Peter Hulsmans.
Vakbonden worden vaak afgeschilderd als oproerkraaiers, onruststokers en amokmakers die het nodig vinden om op ieder gepast en minder gepast moment het land plat te leggen. Niets is minder waar.
Steeds meer mensen beginnen het nut van de vakbonden weer in te zien, zeker nu ze merken dat tal van verworvenheden en 'normale dingen die er toch altijd waren' beginnen te verdwijnen. Het is niet zomaar dat bepaalde politici steigeren als ze het woord vakbond horen en er alles aan willen doen om de luis in hun pels dood te knijpen.
Sociale verkiezingen te allen prijze te mijden?
In aanloop naar de sociale verkiezingen van mei 2016 kunnen we nu zeggen dat het belang van vakbonden in de ondernemingen nog maar eens bevestigd wordt, zij het ditmaal komende vanuit een heel andere hoek.
Hoewel wettelijk geregeld wordt wanneer sociale verkiezingen moeten gehouden worden en of de inrichting van een ondernemingsraad, comité voor preventie en bescherming op het werk of een syndicale afvaardiging al dan niet mogelijk is in een bedrijf, zijn er soms toch bedrijven die zich trachten op te splitsen in verschillende technische bedrijfseenheden om zo hun plicht om vakbondsafvaardigingen toe te laten, proberen te omzeilen.
Britse studie ontkracht ongegronde vrees
Volgens de studie 'Union representation, collective voice and job quality – An analysis of a survey of union members in the UK finance sector', uitgevoerd door hoogleraars en onderzoekers van de Britse Warwick Business School, University of London, Cass Business School en Unite, met 1,42 miljoen leden de grootste vakbond in Groot-Brittannië, heeft de aanwezigheid van de vakbond in een bedrijf nochtans een positief effect op de arbeidskwaliteit. Het onderzoek is gebaseerd op een enquête van Unite in de financiële sector. Welgeteld 3087 werknemers namen eraan deel, verspreid over 174 ondernemingen.
Iedereen gebaat bij betere arbeidskwaliteit
Professor Kim Hoque van de Warwick Business School (volgens de Financial Times de snelst groeiende managementschool in het Verenigd Koninkrijk, verbonden aan de University of Warwick) wijst er in zijn analyse op dat arbeidskwaliteit niet alleen belangrijk is voor de individuele werknemers, maar ook voor de onderneming of organisatie. Want arbeidskwaliteit is nauw verbonden met jobtevredenheid, wat dan weer gezien wordt als een belangrijke factor van de productiviteit.
Naast een hogere productiviteit, zorgt een betere arbeidskwaliteit er ook voor dat de arbeiders op het bedrijf blijven of voor een verbeterde retentie, dat is de mate waarin een bedrijf personeel weet vast te houden. Tevreden werknemers zijn dan ook minder geneigd om andere oorden op te zoeken. Het absenteïsme wordt dan weer lager, zodat het bedrijf uiteindelijk op verschillende fronten winst boekt. Om voldoende en geschikt personeel in dienst te hebben en te houden is het van zeer groot belang om te weten wat werknemers al dan niet bindt. Wanneer het management weet waarom werknemers vertrekken, kan er worden gewerkt aan het behoud van de werknemers in de toekomst.
Dit onderzoek kan dan ook een belangrijk signaal zijn voor de bedrijven die vakbonden vooral buiten willen houden.
Arbeidskwaliteit 75 % hoger met vakbond
Uit de enquête blijken drie van de vier onderzochte aspecten van de arbeidskwaliteit beter te zijn in bedrijven met vakbondsvertegenwoordiging: werkinhoud, het evenwicht tussen werk en privé en de stress op het werk.
Voor de werkzekerheid, het vierde aspect, was er geen verband tussen het al dan niet aanwezig zijn van de vakbond in het bedrijf. Professor Hoque vindt dat echter niet zo verrassend. Hij wijst erop dat werkgevers zelden toegevingen doen op het vlak van werkzekerheid. Bovendien valt een beslissing op dat vlak meestal buiten de invloed van de vakbondsvertegenwoordigers in het bedrijf.
Op de andere vlakken kunnen die vertegenwoordigers echter wel een invloed hebben, omdat zij dergelijke zaken sneller zowel formeel als informeel kunnen aankaarten bij de managers en de werkgevers. Als werknemers bepaalde problemen aangeven, is er meer kans dat ze opgelost geraken wanneer de vakbondsvertegenwoordigers ervoor gaan pleiten. Zo kan het verschil gemaakt worden tussen bedrijven met en zonder vertegenwoordiging.
Stof tot nadenken voor werkgevers
Professor Hoque raadt de bedrijven dan ook aan om nog eens goed na te denken of ze de lokale vakbondsvertegenwoordiging echt liever buitenspel zetten. Zo dreigen ze namelijk ook de gunstige invloed op de bedrijfsprestaties mis te lopen.
Peter Hulsmans
Adviseur ABVV-Metaal
Bron: Warwick Business School (wbs.ac.uk), Unite (unitetheunion.org)
Andere blogs van Peter:
Wat heb jij te winnen (en te verliezen) bij een functieclassificatie?